Quyền lực thay đổi: sự thịnh suy của nền tảng phát hành memecoin

"Vua đã chết, vua muôn năm." Câu nói này nói lên bản chất của sự chuyển giao quyền lực. Quyền lực như nước, luôn chảy về phía những cái bình mới. Những bá chủ ngày trước có thể chớp mắt đã trở thành một trang lịch sử. Sự thay thế này thường đến nhanh chóng và tàn nhẫn.

Trong lĩnh vực nền tảng phát hành memecoin trên chuỗi Solana, chúng ta đang chứng kiến một sự chuyển giao quyền lực như vậy. Ông trùm một thời Pump.fun đã từ việc chiếm 88% thị phần giờ chỉ còn lại 13%, trong khi thách thức mới Let'sBONK đã chiếm 86% thị trường. Đây không chỉ là một biểu hiện khác của sự biến động trong thế giới tiền điện tử, mà còn là một trường hợp điển hình về sự sụp đổ của một đế chế: khi mà sự chú ý bị xem nhẹ như là thành trì cuối cùng, thì bất kỳ lợi thế tiên phong nào cũng có thể biến mất trong chớp mắt.

!7388151

Pump.fun Đế chế nổi lên và suy tàn

Pump.fun được ba người trẻ tuổi ra mắt vào tháng 1 năm 2024, nó đã đảo lộn logic phát hành meme coin với thao tác đơn giản. Người dùng chỉ cần tải lên hình ảnh, đặt một cái tên, có thể phát hành một đồng coin với chi phí chưa đến 2 đô la, không cần bất kỳ kiến thức lập trình nào.

Điều này đáp ứng một động lực cơ bản để biến "vô giá trị" thành "có giá trị". Đến tháng 1 năm 2025, Pump.fun đã tạo ra hơn 458 triệu đô la doanh thu, hàng ngày có hàng nghìn đồng tiền mới ra mắt, và trong giai đoạn cao điểm, doanh thu hàng ngày vượt qua 7 triệu đô la.

Tuy nhiên, bi kịch bắt đầu từ một trong những tính năng sáng tạo nhất của nó: livestream. Để thu hút sự chú ý, một số người dùng đã thực hiện những hành vi cực đoan trong livestream, thậm chí có sự kiện người dùng vị thành niên cầm súng đe dọa gia đình. Điều này buộc Pump.fun phải đóng cửa tính năng livestream, nhưng danh tiếng của nó đã bị tổn hại. Doanh thu hàng tuần giảm mạnh 66%, đối thủ bắt đầu tranh thủ cơ hội.

!7388153

Đối mặt với doanh thu giảm và áp lực cạnh tranh, Pump.fun quyết định tự cứu mình bằng cách phát hành token. Lần ICO này về mặt kỹ thuật được coi là thành công, huy động được 500 triệu đô la trong vòng 12 phút, cộng thêm 700 triệu đô la từ đợt huy động vốn riêng. Tuy nhiên, sau khi phân tích sâu, phát hiện ra rằng phần lớn cổ phần bị nuốt chửng bởi một số ví, và được mở khóa toàn bộ, chỉ đặt ra giới hạn chuyển khoản ngắn hạn.

Giá token đã tăng vọt 75% ban đầu, nhưng nhanh chóng bắt đầu giảm, thể hiện xu hướng "xoắn ốc tử vong" điển hình. Thiết kế kinh tế token cũng gặp vấn đề, dự án nắm giữ phần lớn token, lịch phân phối không rõ ràng.

Cú đánh cuối cùng đến từ đồng sáng lập Alon Cohen công khai tuyên bố hủy bỏ airdrop đã cam kết lâu dài. Điều này đã thêm một đòn mạnh vào lòng tin của người dùng trong thời điểm cộng đồng đang rất yếu, giá token đã giảm 15% trong vòng 24 giờ.

Sự trỗi dậy của Let'sBONK

Khi Pump.fun liên tục mắc lỗi, Let'sBONK đang âm thầm xây dựng mọi thứ mà đối thủ thiếu: tính minh bạch, định hướng cộng đồng và giao tiếp rõ ràng.

Hiện tại, doanh thu hàng ngày của Let'sBONK đã đạt 1,3 triệu USD, gấp 5 lần Pump.fun. Từ mức gần như bằng không vào tháng Năm, đến tháng Bảy ổn định vượt mốc doanh thu hàng triệu USD, doanh thu của Let'sBONK đang tăng trưởng ổn định. Ngược lại, doanh thu của Pump.fun đã giảm mạnh từ đỉnh cao vào tháng Giêng.

!7388154

Kể từ sau ICO, giá trị thị trường của đồng PUMP đã giảm 60%, trong khi BONK tương đối ổn định, duy trì giá trị thị trường ở mức 2,1 tỷ USD. Let'sBONK sẽ sử dụng 1% doanh thu mỗi tuần để mua lại BONK, hỗ trợ cho đồng tiền sinh thái đã có nền tảng trước khi nền tảng ra đời.

Tầm quan trọng của kinh tế chú ý

Pump.fun đã từng chiếm ưu thế nhờ hiệu ứng mạng, nhưng sự chú ý thì rất mong manh. Một sự cố phát trực tiếp đã khiến người dùng có lý do để thử nghiệm nền tảng thay thế, Let'sBONK ngay lập tức trở thành lựa chọn "sạch".

Điều này tương tự như trường hợp Myspace thua Facebook. Myspace có chức năng và quy mô, nhưng đã thua trong câu chuyện văn hóa. Facebook trở thành nền tảng của "người dùng thực", trong khi Myspace trở thành từ đồng nghĩa với thông tin rác và hỗn loạn.

Pump.fun nhận ra khủng hoảng và phát động phản kích: nâng tỷ lệ mua lại mã thông báo lên 100%, triển khai kế hoạch khuyến khích 30 ngày. Tuy nhiên, những biện pháp mang tính chiến thuật này không thể khôi phục lại niềm tin đã mất và sự chú ý của người dùng.

!7388155

So với trước đây, Let'sBONK đã xây dựng một hệ thống thưởng sinh thái thực sự liên kết với lợi ích của người dùng. Người dùng có thể khóa tài sản để nhận chia sẻ doanh thu của hệ sinh thái sản phẩm, và còn có thể nhận được "Điểm Bonk" thông qua nhiều cách khác nhau. Trải nghiệm phát triển theo kiểu trò chơi này khiến người dùng cảm thấy mình đang tham gia vào một sứ mệnh lớn lao hơn.

!7388156

Một bức tranh lớn hơn

Trong thị trường số, vị thế thống trị có thể tan biến chỉ trong vài tháng. Việc đồng sáng lập Pump.fun liên quan đến các sự kiện gây tranh cãi đã làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng niềm tin.

Thành công của Let'sBONK không phải vì sản phẩm về bản chất tốt hơn, mà là vì họ đã chen chân vào thị trường vào thời điểm danh tiếng của Pump.fun yếu nhất. Trong nền kinh tế chú ý, thời điểm thường quan trọng hơn công nghệ.

!7388157

Mặc dù thị phần giảm mạnh, Pump.fun vẫn có cơ hội lật ngược tình thế. Họ có đủ quỹ dự trữ, nền tảng đã được thử nghiệm về tính ổn định, và độ nhận diện thương hiệu vẫn còn. Những động thái gần đây như nâng cấp Pump.fun 2.0, tăng tỷ lệ mua lại cho thấy họ chưa từ bỏ.

!7388158

Trong tương lai, có thể sẽ xuất hiện sự phân mảnh thị trường, Let'sBONK trở thành nền tảng chính, trong khi Pump.fun chuyển đổi thành nền tảng phân khúc. Nhưng để thực sự lội ngược dòng, Pump.fun cần phải xây dựng lại niềm tin, chiếm lại vị thế văn hóa, có thể cần phải thay thế hoàn toàn ban lãnh đạo để thoát khỏi những tranh cãi trong quá khứ.

Như trí tuệ của triều đình Pháp: Khi một người cai trị mất đi tính hợp pháp, dù có bao nhiêu tài sản và nghi lễ cũng không thể phục hồi được danh dự. Đôi khi, để duy trì sự cai trị, vương miện phải được truyền cho người mới.

!7388159