zkOmnichain: Cơ sở hạ tầng mới cho mạng Web3

zkRollup trên Layer2 nhằm giải quyết vấn đề tắc nghẽn của Ethereum, trong khi zkOmnichain trên Layer0 tập trung vào việc xây dựng toàn bộ mạng lưới Web3. Mặc dù hệ sinh thái Ethereum có ảnh hưởng lớn, nhưng zkOmnichain như một giao thức tương tác chuỗi toàn diện dựa trên bằng chứng không kiến thức, có tầm quan trọng không thể bị xem nhẹ.

Thị phần của Ethereum đang dần giảm. Tính đến dữ liệu mới nhất, tỷ lệ TVL của nó đã giảm xuống còn 59,24%. Mặc dù cơ sở hạ tầng chuỗi của Web3 có thể duy trì lâu dài trong hình thức "một siêu nhiều mạnh", nhưng với sự phát triển của các giải pháp Layer2, sự nổi lên của các chuỗi công cộng khác và sự xuất hiện của các công nghệ mới, dự kiến sau năm 2025, thị phần của Ethereum có thể sẽ lâu dài dưới 50%.

Trong môi trường đa chuỗi, các đường dẫn chính để ứng dụng thực hiện bao phủ toàn chuỗi bao gồm:

1. Thực hiện khả năng tương tác với các chuỗi khác thông qua giao thức đồng thuận trung gian, chẳng hạn như Cosmos, Polkadot, v.v.
2. Sử dụng cơ chế Optimistic để hoàn thành khả năng tương tác giữa các chuỗi, như Synapse, LayerZero, v.v.
3. Sử dụng giao thức tương tác toàn chuỗi dựa trên bằng chứng không kiến thức zkOmnichain, như Electron, Way Network, v.v.

Ngoài ra, còn một cách khác là triển khai ứng dụng trên một chuỗi công khai hợp đồng thông minh hoàn toàn mới, như ZetaChain và Map Protocol, nhưng cách này thì phức tạp hơn trong việc phát triển và vận hành.

Mô hình chuỗi trung gian thế hệ đầu tiên gặp phải vấn đề cân bằng giữa số lượng nút xác thực và độ an toàn, khó có thể đảm nhận nhiệm vụ cơ sở hạ tầng mạng Web3. Do đó, chúng ta cần chú ý đến các mô hình không phải chuỗi trung gian, đặc biệt là thế hệ thứ hai opOmnichain và thế hệ thứ ba zkOmnichain.

Mô hình con Oracle lạc quan trong opOmnichain gặp phải vấn đề về phi tập trung và tính bảo mật chia sẻ. Trong khi đó, mô hình con Xác minh lạc quan tuy nghiêm ngặt hơn nhưng vẫn gặp phải vấn đề về độ trễ.

So với trước, zkOmnichain có tính linh hoạt tốt hơn. Nó thực hiện chứng minh ngoài chuỗi thông qua mô-đun Giao thức Sum-Check, và xác minh trên chuỗi, đạt được tính hoàn chỉnh và công bằng. Bằng cách áp dụng các công nghệ như Groth16, kích thước chứng minh cũng có thể được nén hơn nữa, nâng cao hiệu quả.

Sự xuất hiện của zkOmnichain đã cho chúng ta thấy khả năng chuyển đổi từ "chuỗi" sang "mạng", cung cấp giải pháp khả thi cho việc xây dựng hạ tầng Layer0 hỗ trợ triển khai ứng dụng toàn chuỗi quy mô lớn. Ứng dụng toàn chuỗi dựa trên zkOmnichain sẽ mang lại những thay đổi sau:

1. Loại bỏ chuỗi trung gian, giảm chi phí vận hành của nút xác thực.
2. Đã loại bỏ token trung gian và token phái sinh, người dùng có thể thực hiện giao dịch xuyên chuỗi của token gốc trực tiếp.
3. Đã từ bỏ sự phụ thuộc vào các oracle bên thứ ba, nâng cao độ bền của mạng toàn chuỗi.

Từ chuỗi đơn sang chuỗi đa và sau đó là chuỗi toàn diện, đây là xu hướng lớn trong sự phát triển của Web3. Các ứng dụng dựa trên zkOmnichain sẽ dễ dàng đạt được thành công hơn nhờ vào tính bảo mật xuyên chuỗi cao hơn, chi phí giao tiếp thấp hơn và tốc độ nhanh hơn.

Trong ba năm tới, ứng dụng toàn chuỗi dự kiến sẽ dần thay thế ứng dụng chuỗi đơn/chuỗi đa, trở thành mô hình triển khai chính của ứng dụng Web3. Giao thức tương tác zkOmnichain sẽ là công nghệ và cơ sở hạ tầng chính để thực hiện tiến trình này. Chúng ta có thể kỳ vọng sẽ thấy các ứng dụng AMM, cho vay, SocialFi và NFT dựa trên zkOmnichain liên tục xuất hiện, thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái Web3.