Trong quá trình mở rộng blockchain, vấn đề khả dụng dữ liệu (DA) đã trở thành một trong những thách thức chính mà Layer 2(L2) phải đối mặt. Bài viết này sẽ khám phá hai giải pháp DA trên chuỗi và ngoài chuỗi, đồng thời giới thiệu các dự án DA layer phổ biến hiện nay.
Giải pháp trên chuỗi: Proto-Danksharding
Giải pháp trên chuỗi chỉ ra rằng L2 tiếp tục sử dụng Ethereum làm lớp DA và giảm chi phí DA thông qua tối ưu hóa của chính Ethereum. Proto-Danksharding(EIP-4844) là giải pháp chính của Ethereum để giảm chi phí DA. Nó giới thiệu định dạng giao dịch Blob mới, cho phép L2 tạm thời lưu trữ dữ liệu giao dịch trên lớp đồng thuận của Ethereum với chi phí thấp hơn.
Điều này biến Ethereum thành một bảng thông báo thời gian thực, dữ liệu sẽ bị xóa sau một khoảng thời gian, L2 cần tự lưu trữ bản sao dữ liệu đầy đủ. Proto-Danksharding dự kiến sẽ được triển khai trong bản nâng cấp Ethereum Cancun vào cuối năm nay.
Giải pháp ngoài chuỗi
Giải pháp off-chain không còn phụ thuộc vào Ethereum làm lớp DA nữa, mà tìm kiếm các giải pháp thay thế kinh tế hơn. Dựa trên mức độ phi tập trung và an ninh, có thể chia thành bốn loại sau:
Validium
Validium là một giải pháp DA được tập trung cao độ, dữ liệu giao dịch được quản lý bởi một nhà điều hành duy nhất. Mặc dù chi phí giao dịch thấp nhất, bảo vệ quyền riêng tư tốt nhất, nhưng cũng tồn tại rủi ro mất điểm, nếu nhà điều hành gặp vấn đề, vốn của người dùng có thể không thể khôi phục.
Ủy ban khả năng dữ liệu ( DAC )
DAC được tạo thành từ nhiều nút đáng tin cậy, tương tự như chuỗi liên minh. Chúng lưu trữ bản sao dữ liệu giao dịch, có thể công khai dữ liệu khi có sự cố với nhà điều hành. So với Validium, nó giảm rủi ro nhưng DAC quy mô nhỏ vẫn tồn tại nguy cơ an ninh.
Volition
Volition là một chế độ kết hợp, cho phép người dùng chọn dữ liệu của một giao dịch đơn lẻ được phát hành trên chuỗi hay ngoài chuỗi. Điều này giúp đạt được sự cân bằng giữa chi phí và độ an toàn, một phần kế thừa độ an toàn của Ethereum.
Giải pháp DA tổng quát
Các giải pháp này không chỉ giới hạn trong hệ sinh thái Ethereum, mà còn cung cấp dịch vụ DA cho nhiều blockchain và dự án khác. Chúng thường có nút xác thực, nhà sản xuất khối và cơ chế đồng thuận riêng, nhưng không hỗ trợ hợp đồng thông minh. Các dự án đại diện bao gồm EigenDA, Celestia, Avail, v.v.
Dự án DA chính thống
StarkEx
StarkEx là khuôn khổ mở rộng được phát triển bởi StarkWare, cung cấp giải pháp DA cho các ứng dụng cụ thể. Nó hỗ trợ ba chế độ DA: trên chuỗi, Validium và Volition. Hiện tại đã có nhiều dự án sử dụng, như dYdX v3, Immutable.
zkPorter
zkPorter được đề xuất bởi đội ngũ zkSync, là một chuỗi DA độc lập ngoài chuỗi. Nó sử dụng cơ chế đồng thuận PoS, người nắm giữ token zkSync có thể staking để trở thành người xác thực. Về lý thuyết, tài khoản zkPorter có thể tương tác liền mạch với zkSync Era, nhưng hiện tại tiến độ phát triển không rõ ràng.
EigenDA
EigenDA được phát triển dựa trên EigenLayer, là một middleware DA. Nó đạt được độ an toàn thông qua việc tái staking các validator Ethereum của EigenLayer. Đã có nhiều kế hoạch L2 như Mantle tích hợp EigenDA.
Celestia
Celestia là một chuỗi công cộng DA đa năng, sở hữu các nút xác thực của riêng mình và đồng thuận PoS. Nó có thể cung cấp dịch vụ DA với độ an toàn cao cho L2. Celestia đã hoàn thành nhiều vòng gọi vốn và sẽ airdrop token TIA cho các nhà phát triển và người dùng hoạt động.
Có sẵn
Avail từng là dự án Polygon, hiện đã hoạt động độc lập. Nó là một chuỗi công khai DA phức tạp, dự kiến mạng chính sẽ ra mắt vào quý 1 năm 2024. Hiện tại đang trong giai đoạn thử nghiệm, người dùng có thể tham gia staking, phát triển ứng dụng và các hoạt động khác.
Kết luận
Với sự gần kề của nâng cấp Cancun trên Ethereum, các dự án DA off-chain sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh trực tiếp từ Ethereum. Họ cần phải nâng cao khả năng cạnh tranh của mình hơn nữa bên cạnh lợi thế về chi phí. Đối với người dùng, có thể sẽ xuất hiện các dự án lớn tương tự như Optimism, Arbitrum trên tầng DA, đáng để tiếp tục theo dõi.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
16 thích
Phần thưởng
16
4
Đăng lại
Chia sẻ
Bình luận
0/400
GateUser-afe07a92
· 08-09 10:51
Không có gì quá phức tạp, chỉ là thiết kế cấp cao mà thôi.
Xem bản gốcTrả lời0
AirdropHustler
· 08-09 02:16
da又是新đồ ngốcchơi đùa với mọi người?
Xem bản gốcTrả lời0
RuntimeError
· 08-08 22:04
L2 có đáng tin không?
Xem bản gốcTrả lời0
DefiOldTrickster
· 08-06 11:45
Tsk tsk tsk, lại đang nghiên cứu cách chơi DA. Ông lão thấy rằng không gian kinh doanh chênh lệch giá đã bị vắt kiệt.
Giải pháp khả năng sẵn có dữ liệu toàn diện: Tổng quan về các giải pháp on-chain, off-chain và các dự án DA chính.
Tổng quan giải pháp khả năng sử dụng dữ liệu
Trong quá trình mở rộng blockchain, vấn đề khả dụng dữ liệu (DA) đã trở thành một trong những thách thức chính mà Layer 2(L2) phải đối mặt. Bài viết này sẽ khám phá hai giải pháp DA trên chuỗi và ngoài chuỗi, đồng thời giới thiệu các dự án DA layer phổ biến hiện nay.
Giải pháp trên chuỗi: Proto-Danksharding
Giải pháp trên chuỗi chỉ ra rằng L2 tiếp tục sử dụng Ethereum làm lớp DA và giảm chi phí DA thông qua tối ưu hóa của chính Ethereum. Proto-Danksharding(EIP-4844) là giải pháp chính của Ethereum để giảm chi phí DA. Nó giới thiệu định dạng giao dịch Blob mới, cho phép L2 tạm thời lưu trữ dữ liệu giao dịch trên lớp đồng thuận của Ethereum với chi phí thấp hơn.
Điều này biến Ethereum thành một bảng thông báo thời gian thực, dữ liệu sẽ bị xóa sau một khoảng thời gian, L2 cần tự lưu trữ bản sao dữ liệu đầy đủ. Proto-Danksharding dự kiến sẽ được triển khai trong bản nâng cấp Ethereum Cancun vào cuối năm nay.
Giải pháp ngoài chuỗi
Giải pháp off-chain không còn phụ thuộc vào Ethereum làm lớp DA nữa, mà tìm kiếm các giải pháp thay thế kinh tế hơn. Dựa trên mức độ phi tập trung và an ninh, có thể chia thành bốn loại sau:
Validium
Validium là một giải pháp DA được tập trung cao độ, dữ liệu giao dịch được quản lý bởi một nhà điều hành duy nhất. Mặc dù chi phí giao dịch thấp nhất, bảo vệ quyền riêng tư tốt nhất, nhưng cũng tồn tại rủi ro mất điểm, nếu nhà điều hành gặp vấn đề, vốn của người dùng có thể không thể khôi phục.
Ủy ban khả năng dữ liệu ( DAC )
DAC được tạo thành từ nhiều nút đáng tin cậy, tương tự như chuỗi liên minh. Chúng lưu trữ bản sao dữ liệu giao dịch, có thể công khai dữ liệu khi có sự cố với nhà điều hành. So với Validium, nó giảm rủi ro nhưng DAC quy mô nhỏ vẫn tồn tại nguy cơ an ninh.
Volition
Volition là một chế độ kết hợp, cho phép người dùng chọn dữ liệu của một giao dịch đơn lẻ được phát hành trên chuỗi hay ngoài chuỗi. Điều này giúp đạt được sự cân bằng giữa chi phí và độ an toàn, một phần kế thừa độ an toàn của Ethereum.
Giải pháp DA tổng quát
Các giải pháp này không chỉ giới hạn trong hệ sinh thái Ethereum, mà còn cung cấp dịch vụ DA cho nhiều blockchain và dự án khác. Chúng thường có nút xác thực, nhà sản xuất khối và cơ chế đồng thuận riêng, nhưng không hỗ trợ hợp đồng thông minh. Các dự án đại diện bao gồm EigenDA, Celestia, Avail, v.v.
Dự án DA chính thống
StarkEx
StarkEx là khuôn khổ mở rộng được phát triển bởi StarkWare, cung cấp giải pháp DA cho các ứng dụng cụ thể. Nó hỗ trợ ba chế độ DA: trên chuỗi, Validium và Volition. Hiện tại đã có nhiều dự án sử dụng, như dYdX v3, Immutable.
zkPorter
zkPorter được đề xuất bởi đội ngũ zkSync, là một chuỗi DA độc lập ngoài chuỗi. Nó sử dụng cơ chế đồng thuận PoS, người nắm giữ token zkSync có thể staking để trở thành người xác thực. Về lý thuyết, tài khoản zkPorter có thể tương tác liền mạch với zkSync Era, nhưng hiện tại tiến độ phát triển không rõ ràng.
EigenDA
EigenDA được phát triển dựa trên EigenLayer, là một middleware DA. Nó đạt được độ an toàn thông qua việc tái staking các validator Ethereum của EigenLayer. Đã có nhiều kế hoạch L2 như Mantle tích hợp EigenDA.
Celestia
Celestia là một chuỗi công cộng DA đa năng, sở hữu các nút xác thực của riêng mình và đồng thuận PoS. Nó có thể cung cấp dịch vụ DA với độ an toàn cao cho L2. Celestia đã hoàn thành nhiều vòng gọi vốn và sẽ airdrop token TIA cho các nhà phát triển và người dùng hoạt động.
Có sẵn
Avail từng là dự án Polygon, hiện đã hoạt động độc lập. Nó là một chuỗi công khai DA phức tạp, dự kiến mạng chính sẽ ra mắt vào quý 1 năm 2024. Hiện tại đang trong giai đoạn thử nghiệm, người dùng có thể tham gia staking, phát triển ứng dụng và các hoạt động khác.
Kết luận
Với sự gần kề của nâng cấp Cancun trên Ethereum, các dự án DA off-chain sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh trực tiếp từ Ethereum. Họ cần phải nâng cao khả năng cạnh tranh của mình hơn nữa bên cạnh lợi thế về chi phí. Đối với người dùng, có thể sẽ xuất hiện các dự án lớn tương tự như Optimism, Arbitrum trên tầng DA, đáng để tiếp tục theo dõi.