Tài sản tiền điện tử thị trường mối đe dọa ẩn: phân tích rủi ro phụ thuộc vào nền tảng liên lạc
Báo cáo này phân tích sâu về các rủi ro tiềm ẩn do sự phụ thuộc quá mức vào một nền tảng truyền thông trong thị trường tài sản tiền điện tử, và lấy ví dụ về việc Việt Nam cấm một phần mềm truyền thông để tiết lộ những điểm yếu cấu trúc mà sự phụ thuộc này phơi bày.
Phát hiện chính
Rủi ro phụ thuộc vào nền tảng đã xuất hiện: Vào tháng 6 năm 2025, lệnh cấm đối với một phần mềm liên lạc tại Việt Nam đã dẫn đến sự sụt giảm 45% hoạt động của người dùng trong cộng đồng tài sản tiền điện tử chính trong một thời gian ngắn. Sự kiện này làm nổi bật điểm yếu nghiêm trọng của ngành công nghiệp mã hóa khi phụ thuộc vào một nền tảng liên lạc duy nhất, khó thay thế.
Giải pháp thay thế khan hiếm: Mặc dù ngành công nghiệp đã cố gắng sử dụng các công cụ giao tiếp khác như Discord, Signal, nhưng không có cái nào có thể hoàn toàn sao chép sự kết hợp lợi thế về phạm vi toàn cầu, bảo vệ quyền riêng tư và trải nghiệm người dùng mã hóa nguyên bản của phần mềm giao tiếp này. Hiện tại chưa có nền tảng thay thế nào có quy mô đủ lớn để cạnh tranh.
Áp lực quản lý toàn cầu gia tăng: Các chính phủ trên khắp thế giới đã tăng cường kiểm tra phần mềm này với lý do duy trì "chủ quyền số", đặc biệt là đối với lập trường chống lại việc chia sẻ dữ liệu và giám sát. Tuy nhiên, nền tảng này gần đây đã bắt đầu hợp tác với các cơ quan chức năng ở một số khu vực nhất định, tạm thời làm giảm bớt lo ngại ở một số thị trường quan trọng.
Vai trò của nền tảng truyền thông trong thị trường Tài sản tiền điện tử
Nền tảng giao tiếp này đã trở thành công cụ giao tiếp ưa thích của cộng đồng tiền điện tử toàn cầu nhờ vào khả năng bảo vệ quyền riêng tư mạnh mẽ, tính năng trò chuyện nhóm có thể mở rộng và tích hợp bot. Những đặc điểm này làm cho nó trở thành sự lựa chọn lý tưởng cho các nhà lãnh đạo ý kiến và các dự án mới trong việc xây dựng cộng đồng. Những người tham gia thị trường sử dụng nền tảng này như một kênh giao tiếp chính.
Nền tảng này hiện đang đóng vai trò cốt lõi trong cấu trúc thị trường tài sản tiền điện tử. Sự tồn tại của nó thường được coi là điều hiển nhiên, nhưng nếu tưởng tượng một hoạt động lớn trong ngành mà không có nền tảng này, mức độ tích hợp sâu sắc của nó trở nên rõ ràng. Ở giai đoạn hiện tại, một hệ sinh thái mã hóa mà không có nền tảng truyền thông này gần như không thể tưởng tượng được.
Phân tích trường hợp lệnh cấm ở Việt Nam
Vào ngày 21 tháng 5 năm 2025, Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam đã ban hành lệnh cấm dịch vụ phần mềm liên lạc theo yêu cầu của Bộ Công an, yêu cầu tất cả các nhà khai thác viễn thông chặn dịch vụ này trong nước trước ngày 2 tháng 6.
Biện pháp này ngay lập tức gây ra sự hỗn loạn cho toàn bộ hệ sinh thái mã hóa của Việt Nam. Việt Nam là một trong những quốc gia có số lượng người dùng phần mềm liên lạc toàn cầu lớn nhất, và lĩnh vực mã hóa trong nước phụ thuộc nghiêm trọng vào nền tảng này như một kênh giao tiếp chính. Lệnh cấm đã khiến các dự án mã hóa và người dùng địa phương mất đi các giải pháp thay thế khả thi. Mặc dù nhiều người đã chuyển sang sử dụng VPN để duy trì quyền truy cập, nhưng phương pháp này chỉ là một giải pháp tạm thời và không đầy đủ.
Đối với những người dùng thông thường chỉ có sự quan tâm vừa phải đến tài sản tiền điện tử, việc truy cập nền tảng này qua VPN đã chứng minh là quá bất tiện. Do đó, nhiều người đã hoàn toàn rút lui khỏi việc tham gia. Chỉ trong vài ngày, lượng truy cập trung bình của mười cộng đồng tiền điện tử lớn nhất tại Việt Nam đã giảm hơn 45%.
Để đáp lại, các tổ chức cộng đồng bắt đầu khám phá và quảng bá các nền tảng thay thế. Hoạt động trên máy chủ Việt Nam trên Discord tăng vọt, trong khi một số cộng đồng thử nghiệm sử dụng các ứng dụng thông tin liên lạc địa phương, nhằm phục vụ những người dùng tìm kiếm giao diện đơn giản hơn.
Tuy nhiên, những sản phẩm thay thế này không thể sao chép sự cân bằng độc đáo của phần mềm liên lạc này về tính khả dụng, quyền riêng tư và các tính năng mã hóa bản địa. Mặc dù có lệnh cấm, hầu hết người dùng vẫn phụ thuộc vào nền tảng này thông qua VPN - đây là một phương pháp tạm thời, chứ không phải là một sản phẩm thay thế thực sự.
Phân tích giải pháp thay thế
Áp lực quản lý đối với phần mềm liên lạc này đã làm lộ ra một điểm yếu cấu trúc trong ngành Tài sản tiền điện tử: sự phụ thuộc nghiêm trọng vào một nền tảng liên lạc duy nhất.
Như trường hợp của Việt Nam cho thấy, phản ứng ngay lập tức đối với lệnh cấm là việc sử dụng rộng rãi VPN. Mặc dù điều này cung cấp một giải pháp tạm thời trong ngắn hạn, nhưng lại mang đến sự bất tiện đáng kể cho người dùng thông thường. Mặc dù mức độ tham gia của các tổ chức vào tài sản tiền điện tử đang tăng lên, nhưng nhà đầu tư cá nhân vẫn chiếm một phần lớn hoạt động trên thị trường. Trong thời kỳ chuyển đổi khi thị trường cố gắng vượt qua cơ sở người dùng ban đầu của mình, sự phụ thuộc vào nền tảng đã trở thành rào cản cho việc áp dụng rộng rãi hơn.
Điều này thúc đẩy ngành công nghiệp tích cực tìm kiếm các nền tảng thay thế. Discord đã trở thành giải pháp ưu tiên của nhiều cộng đồng Việt Nam, nó cung cấp giao tiếp thời gian thực và môi trường thân thiện với nhà phát triển. Tuy nhiên, nó thiếu sự đơn giản mà phần mềm giao tiếp đó cung cấp với ưu tiên di động. Một giải pháp ứng cử viên khác là Signal, quảng cáo có tính năng bảo mật mạnh mẽ, nhưng các công cụ mà nó cung cấp cho các trường hợp sử dụng mã hóa gốc là hạn chế - khiến nó trở thành một giải pháp thay thế không hoàn chỉnh.
Người dùng của các ứng dụng liên lạc khác thường bị giới hạn trong một khu vực cụ thể. Điều này khiến cho chúng không phù hợp với bản chất toàn cầu của hệ sinh thái mã hóa ngay từ đầu, trong khi hệ sinh thái mã hóa mặc định cần có sự giao tiếp xuyên biên giới.
Cuối cùng, ngành công nghiệp mã hóa vẫn chưa tìm thấy một giải pháp thay thế khả thi cho phần mềm liên lạc này. Mặc dù những lợi thế về công nghệ của nó, như tính ẩn danh, tính riêng tư và tích hợp robot, đã thúc đẩy nó tiếp tục chiếm ưu thế, nhưng vấn đề cơ bản nằm ở tính cấu trúc.
Hiện tại không có một nền tảng liên lạc nào được chấp nhận rộng rãi có thể hoạt động xuyên biên giới một cách liền mạch. Do sở thích liên lạc khác nhau giữa các quốc gia, việc tìm ra một giải pháp thay thế duy nhất đáp ứng nhu cầu toàn cầu của hệ sinh thái mã hóa vẫn là một thách thức lớn.
Phần mềm liên lạc này chiếm một vị trí hiếm có trong lĩnh vực liên lạc. Nó không chiếm ưu thế trên bất kỳ thị trường quốc gia đơn lẻ nào, và đối với nhiều người dùng, nó không phải là ứng dụng chính của họ. Tuy nhiên, ở nhiều khu vực khác nhau, nó thường là công cụ liên lạc được sử dụng nhiều thứ hai. Vị thế độc đáo của nó như một nền tảng phụ phổ quát đã mang lại cho nền tảng này một tính trung lập thực tế vượt qua biên giới. Chính vị thế không liên quan đến khu vực này đã khiến nó trở nên khó thay thế.
Rủi ro quản lý ngày càng tăng
Mặc dù thiếu các phương án thay thế khả thi, các chính phủ trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam, đang tăng cường kiểm soát phần mềm truyền thông này dưới danh nghĩa "chủ quyền số".
Điều này chủ yếu là do chính sách quyền riêng tư mạnh mẽ của nền tảng và lập trường từ chối chia sẻ dữ liệu người dùng một cách phổ biến (chỉ với một số khu vực pháp lý chính). Đối với nhiều chính phủ, việc không thể giám sát các giao tiếp mã hóa trên nền tảng vẫn là mối quan tâm cốt lõi.
Những mối quan tâm này đang ngày càng chuyển thành các hành động quản lý. Các quốc gia đã có biện pháp đối với nền tảng này thường tuân theo một trong ba chiến lược. Chiến lược đầu tiên là lệnh cấm toàn diện, thường đi kèm với các sáng kiến thúc đẩy các sản phẩm thay thế trong nước. Chiến lược thứ hai liên quan đến việc thực hiện các biện pháp phong tỏa tạm thời đối với các sự kiện cụ thể (như vi phạm pháp luật hoặc căng thẳng liên quan đến bầu cử). Chiến lược thứ ba là lọc chọn lọc, tức là chính phủ cho phép truy cập ứng dụng nhưng chặn một số kênh cụ thể hoặc hạn chế tốc độ của nó.
Các tiền lệ được thiết lập bởi những trường hợp này báo hiệu rằng trong tương lai có thể sẽ có nhiều hạn chế hơn. Hiện tại có một số quốc gia đang xem xét việc áp dụng lệnh cấm toàn phần hoặc một phần đối với nền tảng này. Mặc dù lý do chính trị của các quốc gia khác nhau, nhưng mô hình quản lý đang trở nên nhất quán hơn. Chính phủ thường lấy lý do an ninh quốc gia, không tuân thủ luật pháp địa phương hoặc rủi ro về trật tự công cộng để kiểm soát.
Trong bối cảnh này, phần mềm liên lạc này phản ứng như thế nào đang trở thành một biến số then chốt. Mặc dù điểm kích hoạt khác nhau tùy theo khu vực pháp lý, nhưng vấn đề cơ bản vẫn là như nhau: nền tảng không sẵn sàng hoặc không thể đáp ứng các yêu cầu tuân thủ địa phương. Ở những quốc gia có môi trường quản lý chặt chẽ hơn, sự khoan dung với các nền tảng không hợp tác giảm đáng kể.
Tuy nhiên, có dấu hiệu cho thấy chiến lược của nền tảng này đang thay đổi. Sau khi giám đốc điều hành bị bắt, công ty đã bắt đầu thực hiện các biện pháp để tăng cường sự tuân thủ. Một ví dụ đáng chú ý là họ đã phát hành một báo cáo minh bạch, tiết lộ địa chỉ IP và số điện thoại của những người vi phạm, nhưng điều này chỉ giới hạn ở các khu vực pháp lý có hệ thống dân chủ mạnh mẽ.
Mặc dù phạm vi hạn chế, nhưng nền tảng này hiện thể hiện nhiều sự phối hợp hơn với yêu cầu của chính phủ so với trước đây. Sự chuyển biến này được dự đoán sẽ giảm thiểu rủi ro bị trừng phạt ngay lập tức tại các thị trường chính (chẳng hạn như Hoa Kỳ).
Ảnh hưởng tiềm tàng của việc cấm hoàn toàn
Khả năng cấm phần mềm liên lạc này trên toàn cầu vẫn còn rất thấp, nhưng mối lo ngại của các chính phủ các quốc gia là có thật và đang gia tăng. Nếu tình huống này xảy ra, phản ứng ban đầu của người dùng có thể sẽ tương tự như trường hợp ở Việt Nam, tức là tăng cường sử dụng VPN. Tuy nhiên, như đã đề cập, phương pháp này chỉ là một giải pháp tạm thời.
Nếu xảy ra lệnh cấm toàn diện, người dùng sẽ bắt đầu chuyển sang các dịch vụ thay thế. Như đã thảo luận trước đó, sự thay thế khả thi nhất không phải là bản sao của nền tảng này hoặc ứng dụng trò chuyện địa phương. Những nền tảng có đặc tính trung lập khu vực trong phần mềm trò chuyện đó có khả năng thu hút sự chú ý cao hơn.
Gần đây, tỷ lệ áp dụng của Signal đã tăng lên, đây là một ứng cử viên tiềm năng. Tuy nhiên, một đối thủ mạnh hơn có thể là dịch vụ nhắn tin mà một nền tảng xã hội sắp ra mắt. Với sự tích hợp sâu sắc của nền tảng xã hội này với cộng đồng mã hóa, dịch vụ nhắn tin của họ có thể tận dụng cơ sở người dùng hiện có để đạt được sự thâm nhập thị trường mạnh mẽ.
Tuy nhiên, rủi ro trực tiếp hơn nằm ở ảnh hưởng tiềm tàng đối với một quỹ nào đó. Mặc dù quỹ này chính thức tách biệt với nền tảng truyền thông này, nhưng hai bên có mối quan hệ chặt chẽ. Các trò chơi nguyên bản của nền tảng này luôn là cốt lõi của sự phát triển trong một hệ sinh thái nào đó. Việc dễ dàng sử dụng ví liên quan ngay trong giao diện phần mềm truyền thông này cũng là một lợi thế quan trọng.
Việc mở rộng các biện pháp cấm đã biến sự tích hợp này thành một điểm rủi ro. Nếu việc truy cập nền tảng này bị chặn, người dùng của các ứng dụng liên quan đến blockchain tích hợp sẽ ngay lập tức bị ảnh hưởng đến việc lấy thông tin và giao dịch. Ngay cả khi blockchain vẫn hoạt động bình thường, ảnh hưởng vẫn tồn tại. Do thị trường xem phần mềm liên lạc này và blockchain liên quan như một nền tảng thống nhất, các dự án dựa trên blockchain đó trực tiếp đối mặt với rủi ro về danh tiếng và hoạt động.
Mặc dù khả năng cấm phần mềm liên lạc này trên toàn cầu là không cao, nhưng ngành công nghiệp phải đối mặt với một thực tế: các giải pháp thay thế khả thi là rất hạn chế. Nói rộng ra, hệ sinh thái mã hóa không chỉ phụ thuộc vào nền tảng này mà còn phụ thuộc vào nhiều điểm dịch vụ đơn lẻ trong cơ sở hạ tầng của nó. Nếu những điểm yếu cấu trúc này không được giải quyết, ngành công nghiệp sẽ tiếp tục chịu sự tác động đột ngột từ bên ngoài.
Con đường phía trước là rõ ràng. Giảm sự phụ thuộc quá mức và thực hiện sự đa dạng hóa nền tảng không còn là lựa chọn. Đó là một chiến lược sinh tồn cần thiết.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Nền tảng truyền thông đơn nhất của thị trường tài sản tiền điện tử phụ thuộc vào phân tích rủi ro. Trường hợp cấm của Việt Nam gây ra những suy nghĩ.
Tài sản tiền điện tử thị trường mối đe dọa ẩn: phân tích rủi ro phụ thuộc vào nền tảng liên lạc
Báo cáo này phân tích sâu về các rủi ro tiềm ẩn do sự phụ thuộc quá mức vào một nền tảng truyền thông trong thị trường tài sản tiền điện tử, và lấy ví dụ về việc Việt Nam cấm một phần mềm truyền thông để tiết lộ những điểm yếu cấu trúc mà sự phụ thuộc này phơi bày.
Phát hiện chính
Rủi ro phụ thuộc vào nền tảng đã xuất hiện: Vào tháng 6 năm 2025, lệnh cấm đối với một phần mềm liên lạc tại Việt Nam đã dẫn đến sự sụt giảm 45% hoạt động của người dùng trong cộng đồng tài sản tiền điện tử chính trong một thời gian ngắn. Sự kiện này làm nổi bật điểm yếu nghiêm trọng của ngành công nghiệp mã hóa khi phụ thuộc vào một nền tảng liên lạc duy nhất, khó thay thế.
Giải pháp thay thế khan hiếm: Mặc dù ngành công nghiệp đã cố gắng sử dụng các công cụ giao tiếp khác như Discord, Signal, nhưng không có cái nào có thể hoàn toàn sao chép sự kết hợp lợi thế về phạm vi toàn cầu, bảo vệ quyền riêng tư và trải nghiệm người dùng mã hóa nguyên bản của phần mềm giao tiếp này. Hiện tại chưa có nền tảng thay thế nào có quy mô đủ lớn để cạnh tranh.
Áp lực quản lý toàn cầu gia tăng: Các chính phủ trên khắp thế giới đã tăng cường kiểm tra phần mềm này với lý do duy trì "chủ quyền số", đặc biệt là đối với lập trường chống lại việc chia sẻ dữ liệu và giám sát. Tuy nhiên, nền tảng này gần đây đã bắt đầu hợp tác với các cơ quan chức năng ở một số khu vực nhất định, tạm thời làm giảm bớt lo ngại ở một số thị trường quan trọng.
Vai trò của nền tảng truyền thông trong thị trường Tài sản tiền điện tử
Nền tảng giao tiếp này đã trở thành công cụ giao tiếp ưa thích của cộng đồng tiền điện tử toàn cầu nhờ vào khả năng bảo vệ quyền riêng tư mạnh mẽ, tính năng trò chuyện nhóm có thể mở rộng và tích hợp bot. Những đặc điểm này làm cho nó trở thành sự lựa chọn lý tưởng cho các nhà lãnh đạo ý kiến và các dự án mới trong việc xây dựng cộng đồng. Những người tham gia thị trường sử dụng nền tảng này như một kênh giao tiếp chính.
Nền tảng này hiện đang đóng vai trò cốt lõi trong cấu trúc thị trường tài sản tiền điện tử. Sự tồn tại của nó thường được coi là điều hiển nhiên, nhưng nếu tưởng tượng một hoạt động lớn trong ngành mà không có nền tảng này, mức độ tích hợp sâu sắc của nó trở nên rõ ràng. Ở giai đoạn hiện tại, một hệ sinh thái mã hóa mà không có nền tảng truyền thông này gần như không thể tưởng tượng được.
Phân tích trường hợp lệnh cấm ở Việt Nam
Vào ngày 21 tháng 5 năm 2025, Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam đã ban hành lệnh cấm dịch vụ phần mềm liên lạc theo yêu cầu của Bộ Công an, yêu cầu tất cả các nhà khai thác viễn thông chặn dịch vụ này trong nước trước ngày 2 tháng 6.
Biện pháp này ngay lập tức gây ra sự hỗn loạn cho toàn bộ hệ sinh thái mã hóa của Việt Nam. Việt Nam là một trong những quốc gia có số lượng người dùng phần mềm liên lạc toàn cầu lớn nhất, và lĩnh vực mã hóa trong nước phụ thuộc nghiêm trọng vào nền tảng này như một kênh giao tiếp chính. Lệnh cấm đã khiến các dự án mã hóa và người dùng địa phương mất đi các giải pháp thay thế khả thi. Mặc dù nhiều người đã chuyển sang sử dụng VPN để duy trì quyền truy cập, nhưng phương pháp này chỉ là một giải pháp tạm thời và không đầy đủ.
Đối với những người dùng thông thường chỉ có sự quan tâm vừa phải đến tài sản tiền điện tử, việc truy cập nền tảng này qua VPN đã chứng minh là quá bất tiện. Do đó, nhiều người đã hoàn toàn rút lui khỏi việc tham gia. Chỉ trong vài ngày, lượng truy cập trung bình của mười cộng đồng tiền điện tử lớn nhất tại Việt Nam đã giảm hơn 45%.
Để đáp lại, các tổ chức cộng đồng bắt đầu khám phá và quảng bá các nền tảng thay thế. Hoạt động trên máy chủ Việt Nam trên Discord tăng vọt, trong khi một số cộng đồng thử nghiệm sử dụng các ứng dụng thông tin liên lạc địa phương, nhằm phục vụ những người dùng tìm kiếm giao diện đơn giản hơn.
Tuy nhiên, những sản phẩm thay thế này không thể sao chép sự cân bằng độc đáo của phần mềm liên lạc này về tính khả dụng, quyền riêng tư và các tính năng mã hóa bản địa. Mặc dù có lệnh cấm, hầu hết người dùng vẫn phụ thuộc vào nền tảng này thông qua VPN - đây là một phương pháp tạm thời, chứ không phải là một sản phẩm thay thế thực sự.
Phân tích giải pháp thay thế
Áp lực quản lý đối với phần mềm liên lạc này đã làm lộ ra một điểm yếu cấu trúc trong ngành Tài sản tiền điện tử: sự phụ thuộc nghiêm trọng vào một nền tảng liên lạc duy nhất.
Như trường hợp của Việt Nam cho thấy, phản ứng ngay lập tức đối với lệnh cấm là việc sử dụng rộng rãi VPN. Mặc dù điều này cung cấp một giải pháp tạm thời trong ngắn hạn, nhưng lại mang đến sự bất tiện đáng kể cho người dùng thông thường. Mặc dù mức độ tham gia của các tổ chức vào tài sản tiền điện tử đang tăng lên, nhưng nhà đầu tư cá nhân vẫn chiếm một phần lớn hoạt động trên thị trường. Trong thời kỳ chuyển đổi khi thị trường cố gắng vượt qua cơ sở người dùng ban đầu của mình, sự phụ thuộc vào nền tảng đã trở thành rào cản cho việc áp dụng rộng rãi hơn.
Điều này thúc đẩy ngành công nghiệp tích cực tìm kiếm các nền tảng thay thế. Discord đã trở thành giải pháp ưu tiên của nhiều cộng đồng Việt Nam, nó cung cấp giao tiếp thời gian thực và môi trường thân thiện với nhà phát triển. Tuy nhiên, nó thiếu sự đơn giản mà phần mềm giao tiếp đó cung cấp với ưu tiên di động. Một giải pháp ứng cử viên khác là Signal, quảng cáo có tính năng bảo mật mạnh mẽ, nhưng các công cụ mà nó cung cấp cho các trường hợp sử dụng mã hóa gốc là hạn chế - khiến nó trở thành một giải pháp thay thế không hoàn chỉnh.
Người dùng của các ứng dụng liên lạc khác thường bị giới hạn trong một khu vực cụ thể. Điều này khiến cho chúng không phù hợp với bản chất toàn cầu của hệ sinh thái mã hóa ngay từ đầu, trong khi hệ sinh thái mã hóa mặc định cần có sự giao tiếp xuyên biên giới.
Cuối cùng, ngành công nghiệp mã hóa vẫn chưa tìm thấy một giải pháp thay thế khả thi cho phần mềm liên lạc này. Mặc dù những lợi thế về công nghệ của nó, như tính ẩn danh, tính riêng tư và tích hợp robot, đã thúc đẩy nó tiếp tục chiếm ưu thế, nhưng vấn đề cơ bản nằm ở tính cấu trúc.
Hiện tại không có một nền tảng liên lạc nào được chấp nhận rộng rãi có thể hoạt động xuyên biên giới một cách liền mạch. Do sở thích liên lạc khác nhau giữa các quốc gia, việc tìm ra một giải pháp thay thế duy nhất đáp ứng nhu cầu toàn cầu của hệ sinh thái mã hóa vẫn là một thách thức lớn.
Phần mềm liên lạc này chiếm một vị trí hiếm có trong lĩnh vực liên lạc. Nó không chiếm ưu thế trên bất kỳ thị trường quốc gia đơn lẻ nào, và đối với nhiều người dùng, nó không phải là ứng dụng chính của họ. Tuy nhiên, ở nhiều khu vực khác nhau, nó thường là công cụ liên lạc được sử dụng nhiều thứ hai. Vị thế độc đáo của nó như một nền tảng phụ phổ quát đã mang lại cho nền tảng này một tính trung lập thực tế vượt qua biên giới. Chính vị thế không liên quan đến khu vực này đã khiến nó trở nên khó thay thế.
Rủi ro quản lý ngày càng tăng
Mặc dù thiếu các phương án thay thế khả thi, các chính phủ trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam, đang tăng cường kiểm soát phần mềm truyền thông này dưới danh nghĩa "chủ quyền số".
Điều này chủ yếu là do chính sách quyền riêng tư mạnh mẽ của nền tảng và lập trường từ chối chia sẻ dữ liệu người dùng một cách phổ biến (chỉ với một số khu vực pháp lý chính). Đối với nhiều chính phủ, việc không thể giám sát các giao tiếp mã hóa trên nền tảng vẫn là mối quan tâm cốt lõi.
Những mối quan tâm này đang ngày càng chuyển thành các hành động quản lý. Các quốc gia đã có biện pháp đối với nền tảng này thường tuân theo một trong ba chiến lược. Chiến lược đầu tiên là lệnh cấm toàn diện, thường đi kèm với các sáng kiến thúc đẩy các sản phẩm thay thế trong nước. Chiến lược thứ hai liên quan đến việc thực hiện các biện pháp phong tỏa tạm thời đối với các sự kiện cụ thể (như vi phạm pháp luật hoặc căng thẳng liên quan đến bầu cử). Chiến lược thứ ba là lọc chọn lọc, tức là chính phủ cho phép truy cập ứng dụng nhưng chặn một số kênh cụ thể hoặc hạn chế tốc độ của nó.
Các tiền lệ được thiết lập bởi những trường hợp này báo hiệu rằng trong tương lai có thể sẽ có nhiều hạn chế hơn. Hiện tại có một số quốc gia đang xem xét việc áp dụng lệnh cấm toàn phần hoặc một phần đối với nền tảng này. Mặc dù lý do chính trị của các quốc gia khác nhau, nhưng mô hình quản lý đang trở nên nhất quán hơn. Chính phủ thường lấy lý do an ninh quốc gia, không tuân thủ luật pháp địa phương hoặc rủi ro về trật tự công cộng để kiểm soát.
Trong bối cảnh này, phần mềm liên lạc này phản ứng như thế nào đang trở thành một biến số then chốt. Mặc dù điểm kích hoạt khác nhau tùy theo khu vực pháp lý, nhưng vấn đề cơ bản vẫn là như nhau: nền tảng không sẵn sàng hoặc không thể đáp ứng các yêu cầu tuân thủ địa phương. Ở những quốc gia có môi trường quản lý chặt chẽ hơn, sự khoan dung với các nền tảng không hợp tác giảm đáng kể.
Tuy nhiên, có dấu hiệu cho thấy chiến lược của nền tảng này đang thay đổi. Sau khi giám đốc điều hành bị bắt, công ty đã bắt đầu thực hiện các biện pháp để tăng cường sự tuân thủ. Một ví dụ đáng chú ý là họ đã phát hành một báo cáo minh bạch, tiết lộ địa chỉ IP và số điện thoại của những người vi phạm, nhưng điều này chỉ giới hạn ở các khu vực pháp lý có hệ thống dân chủ mạnh mẽ.
Mặc dù phạm vi hạn chế, nhưng nền tảng này hiện thể hiện nhiều sự phối hợp hơn với yêu cầu của chính phủ so với trước đây. Sự chuyển biến này được dự đoán sẽ giảm thiểu rủi ro bị trừng phạt ngay lập tức tại các thị trường chính (chẳng hạn như Hoa Kỳ).
Ảnh hưởng tiềm tàng của việc cấm hoàn toàn
Khả năng cấm phần mềm liên lạc này trên toàn cầu vẫn còn rất thấp, nhưng mối lo ngại của các chính phủ các quốc gia là có thật và đang gia tăng. Nếu tình huống này xảy ra, phản ứng ban đầu của người dùng có thể sẽ tương tự như trường hợp ở Việt Nam, tức là tăng cường sử dụng VPN. Tuy nhiên, như đã đề cập, phương pháp này chỉ là một giải pháp tạm thời.
Nếu xảy ra lệnh cấm toàn diện, người dùng sẽ bắt đầu chuyển sang các dịch vụ thay thế. Như đã thảo luận trước đó, sự thay thế khả thi nhất không phải là bản sao của nền tảng này hoặc ứng dụng trò chuyện địa phương. Những nền tảng có đặc tính trung lập khu vực trong phần mềm trò chuyện đó có khả năng thu hút sự chú ý cao hơn.
Gần đây, tỷ lệ áp dụng của Signal đã tăng lên, đây là một ứng cử viên tiềm năng. Tuy nhiên, một đối thủ mạnh hơn có thể là dịch vụ nhắn tin mà một nền tảng xã hội sắp ra mắt. Với sự tích hợp sâu sắc của nền tảng xã hội này với cộng đồng mã hóa, dịch vụ nhắn tin của họ có thể tận dụng cơ sở người dùng hiện có để đạt được sự thâm nhập thị trường mạnh mẽ.
Tuy nhiên, rủi ro trực tiếp hơn nằm ở ảnh hưởng tiềm tàng đối với một quỹ nào đó. Mặc dù quỹ này chính thức tách biệt với nền tảng truyền thông này, nhưng hai bên có mối quan hệ chặt chẽ. Các trò chơi nguyên bản của nền tảng này luôn là cốt lõi của sự phát triển trong một hệ sinh thái nào đó. Việc dễ dàng sử dụng ví liên quan ngay trong giao diện phần mềm truyền thông này cũng là một lợi thế quan trọng.
Việc mở rộng các biện pháp cấm đã biến sự tích hợp này thành một điểm rủi ro. Nếu việc truy cập nền tảng này bị chặn, người dùng của các ứng dụng liên quan đến blockchain tích hợp sẽ ngay lập tức bị ảnh hưởng đến việc lấy thông tin và giao dịch. Ngay cả khi blockchain vẫn hoạt động bình thường, ảnh hưởng vẫn tồn tại. Do thị trường xem phần mềm liên lạc này và blockchain liên quan như một nền tảng thống nhất, các dự án dựa trên blockchain đó trực tiếp đối mặt với rủi ro về danh tiếng và hoạt động.
Mặc dù khả năng cấm phần mềm liên lạc này trên toàn cầu là không cao, nhưng ngành công nghiệp phải đối mặt với một thực tế: các giải pháp thay thế khả thi là rất hạn chế. Nói rộng ra, hệ sinh thái mã hóa không chỉ phụ thuộc vào nền tảng này mà còn phụ thuộc vào nhiều điểm dịch vụ đơn lẻ trong cơ sở hạ tầng của nó. Nếu những điểm yếu cấu trúc này không được giải quyết, ngành công nghiệp sẽ tiếp tục chịu sự tác động đột ngột từ bên ngoài.
Con đường phía trước là rõ ràng. Giảm sự phụ thuộc quá mức và thực hiện sự đa dạng hóa nền tảng không còn là lựa chọn. Đó là một chiến lược sinh tồn cần thiết.