Đội tuyển bóng rổ trong mơ năm 1992 đã nghiền nát đối thủ với lợi thế trung bình 44 điểm trong các trận đấu bóng rổ Olympic, nhưng có một chi tiết trong câu chuyện này mà hầu hết mọi người đều không nhớ.
Họ suýt thua trong trận đấu tập đầu tiên với các cầu thủ đại học.
Vấn đề không nằm ở tài năng. Michael Jordan, Magic Johnson và Larry Bird đều ở trong một đội, lý thuyết từ ngày đầu tiên đã phải chiến thắng mọi đối thủ. Nhưng vấn đề là, siêu sao không tự động tạo ra một đội vô địch. Bạn cần một hệ thống có thể chuyển hóa lợi thế cá nhân thành lợi thế tập thể. Bạn cần ai đó xây dựng mối liên kết giúp mọi người đều tiến bộ hơn.
Huấn luyện viên đội bóng mơ Chuck Daly đã làm một điều có vẻ rất nhàm chán trong tuần đầu tiên, không hề nổi bật như những cú dunk ấn tượng: ông đã xây dựng các đường chuyền. Ông xác định thời điểm cho các pha bóng chặn. Ông đã tạo ra cơ sở hạ tầng để biến một nhóm cầu thủ Hall of Fame thành một sức mạnh không thể ngăn cản. Đến kỳ Olympic, điều kỳ diệu đã xảy ra. Mỗi đường chuyền đều tạo ra cơ hội ném bóng tốt hơn. Mỗi lần chuyển đổi phòng thủ đều làm cho lần tiếp theo dễ dàng hơn. Mỗi cầu thủ đều làm cho những cầu thủ khác trở nên giá trị hơn.
Thiên tài nằm ở việc tạo ra cơ sở hạ tầng làm tăng khả năng của mọi người.
Đây về cơ bản là những gì Chainlink đã làm trong lĩnh vực tiền điện tử.
Khi các dự án tiền điện tử khác cố gắng trở thành Michael Jordan của blockchain, Chainlink lặng lẽ trở thành Chuck Daly của tài chính kỹ thuật số. Họ đã xây dựng cơ sở hạ tầng giúp những người khác dễ dàng hơn trong việc ra tay.
Năm 2019, Chainlink đã ra mắt mạng chính của mình với một mục tiêu đơn giản: đưa dữ liệu điểm số các sự kiện thể thao và dữ liệu thời tiết vào Ethereum, cho phép mọi người đặt cược vào các trận đấu bóng đá mà không cần phụ thuộc vào các công ty cá cược tập trung. Sáu năm sau, JPMorgan đã tận dụng cùng một cơ sở hạ tầng để thực hiện thanh toán trái phiếu quốc gia xuyên chuỗi, trong khi Cục Dự trữ Liên bang gật đầu đồng ý từ phía sau.
Chainlink đã giải quyết vấn đề được gọi là "vấn đề oracle" trong thế giới tiền điện tử, thực chất là blockchain giống như những hòn đảo số, không thể giao tiếp hoặc lắng nghe bất kỳ điều gì. Nếu bạn muốn hợp đồng thông minh của mình biết giá cổ phiếu của Apple, hoặc liệu hôm qua có mưa ở Kansas hay không, hoặc liệu ai đó có thực sự có số tiền USD mà họ tuyên bố trong tài khoản ngân hàng của họ hay không, bạn cần một cái gì đó để truyền tải thông tin đó lên blockchain. Cái này chính là oracle, và Chainlink chính là oracle đã nuốt chửng tất cả các oracle khác.
Chainlink đã hỗ trợ hơn 60% giá trị tài chính phi tập trung (DeFi), gần 80% trên Ethereum. Khi các tài sản truyền thống di chuyển lên chuỗi, chúng sẽ cần cơ sở hạ tầng giống như DeFi. Chainlink là người tiên phong trên thị trường và đang xây dựng các tiêu chuẩn mà các nền tảng khác sẽ tuân theo.
Để tôi giải thích về cơ sở hạ tầng này.
Chainlink ban đầu không có ý định trở thành cầu nối giữa Phố Wall và Web3. Nhưng vào một thời điểm nào đó, các tổ chức tài chính truyền thống nhận ra một vấn đề: nếu bạn muốn mã hóa trái phiếu chính phủ, bạn cần một cách để chứng minh rằng trái phiếu chính phủ thực sự tồn tại và có giá trị như bạn đã nói.
Vì vậy, đã xuất hiện hệ thống chứng minh dự trữ của Chainlink (Proof of Reserve), nghe có vẻ rất cao cấp, nhưng thực tế chỉ là một cách rất phức tạp để chứng minh rằng bạn không đang thực hiện một trò lừa đảo chuẩn bị một phần.
Đột nhiên, mỗi nhà phát hành stablecoin chính đều cần dịch vụ này, vì chỉ nói với mọi người "hãy tin chúng tôi, chúng tôi chắc chắn có 100 tỷ USD trái phiếu chính phủ" đã không đủ để đối phó với các cơ quan quản lý, đặc biệt là sau cuộc khủng hoảng Terra và FTX.
Tiếp theo, họ đã ra mắt Giao thức Tương tác Chéo Chuỗi (CCIP), cho phép tài sản di chuyển giữa các chuỗi khối khác nhau. Điều này giống như xây dựng một bộ dịch thuật đa năng. Nó giúp các ngân hàng vượt qua rào cản chuỗi khối để giao tiếp. Kết quả là, JPMorgan hiện có thể gửi tiền gửi token hóa từ mạng Ethereum riêng của họ sang mạng Solana công cộng, trong khi Chainlink đóng vai trò là người đưa tin đáng tin cậy.
Chainlink còn xây dựng các công cụ chuyên dụng để giúp các tổ chức tuân thủ quy định.
Công cụ tuân thủ tự động mới của họ (ACE) có thể tự động xử lý tất cả các công việc giấy tờ quy định để hợp pháp hóa giao dịch tiền điện tử. Bạn muốn di chuyển tài sản token hóa giữa các blockchain, đồng thời duy trì tuân thủ phòng chống rửa tiền (AML), xác minh khách hàng (KYC) và theo dõi kiểm toán? Chainlink sẽ tự động xử lý tất cả điều này, đảm bảo mỗi giao dịch đều tuân thủ bất kỳ yêu cầu quy định nào trong khu vực pháp lý của bạn.
Điều này khiến họ hoàn hảo để định vị trong làn sóng tài chính token hóa sắp tới. Mỗi ngân hàng, công ty quản lý tài sản và cơ quan chính phủ muốn thử nghiệm công nghệ blockchain đều cần giải quyết vấn đề tuân thủ trước tiên.
Câu chuyện của Chainlink vào năm 2025 đặc biệt thu hút.
Tuttle Capital đã nộp đơn cho quỹ ETF Chainlink đầu tiên vào tháng 1, dự kiến Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) sẽ đưa ra quyết định vào mùa thu năm 2025. Thời điểm này hoàn toàn phù hợp với môi trường quy định hiện tại hỗ trợ tiền điện tử.
Kinexys của JPMorgan đã sử dụng Chainlink để hoàn thành việc thanh toán tiền tệ liên chuỗi đầu tiên giữa hệ thống ngân hàng truyền thống và blockchain công cộng.
Sàn giao dịch liên lục địa (Intercontinental Exchange), tức là công ty mẹ của Sàn giao dịch chứng khoán New York, đã tích hợp dòng dữ liệu Chainlink (Data Streams), đưa dữ liệu ngoại hối và kim loại quý vào chuỗi. Khi sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất thế giới cần cơ sở hạ tầng oracle, họ đã chọn Chainlink.
Mastercard hợp tác với Chainlink, cho phép 3 tỷ chủ thẻ của mình có thể mua tiền điện tử trực tiếp. Khi các nhà xử lý thanh toán cần cơ sở hạ tầng tiền điện tử tuân thủ, họ đã chọn Chainlink.
Chainlink đã ra mắt dòng dữ liệu cho thị trường chứng khoán Mỹ và ETF, cung cấp dữ liệu giá thời gian thực cho các cổ phiếu như Apple, Tesla và chỉ số S&P 500.
Ngân hàng trung ương của Brazil và Hong Kong đang sử dụng Chainlink để thử nghiệm tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) và các thí nghiệm thanh toán xuyên chuỗi. Khi chính phủ cần cơ sở hạ tầng blockchain, họ đã chọn Chainlink.
Mô hình luôn nhất quán: Khi các tổ chức chuyển từ giai đoạn thử nghiệm sang triển khai sản xuất, họ đã lựa chọn Chainlink theo cách tiêu chuẩn hóa.
Máy in tiền kho bạc "Flywheel" ra mắt
Vào tháng 8, Chainlink đã công bố một kế hoạch có tên gọi "Chainlink Reserve", cơ bản là kế hoạch mua lại cổ phiếu phiên bản Chainlink. Công ty sẽ sử dụng khoản phí thu được từ các khách hàng doanh nghiệp (JPMorgan, Mastercard, Sở Giao dịch Chứng khoán New York) để mua token LINK trên thị trường công khai.
Dưới đây là cách hoạt động của Flywheel:
Bước đầu tiên: Doanh nghiệp thanh toán cho dòng dữ liệu, dịch vụ đa chuỗi và giải pháp tuân thủ của Chainlink. Đồng sáng lập Sergey Nazarov xác nhận rằng họ đã tạo ra "hàng trăm triệu đô la doanh thu", trong đó phần ngoài chuỗi là khá đáng kể.
Bước hai: Tất cả các khoản thanh toán - bất kể là tiền tệ pháp định, stablecoin hay các loại token khác - đều được tự động chuyển đổi thành LINK thông qua hệ thống trừu tượng thanh toán của nó (Payment Abstraction system).
Bước ba: Một phần LINK sẽ vào quỹ dự trữ chiến lược và bị khóa trong nhiều năm.
Bước thứ tư: Khi ngày càng nhiều tổ chức mã hóa tài sản, nhu cầu đối với dịch vụ Chainlink tăng lên, tạo ra nhiều doanh thu hơn và tự động mua lại nhiều LINK hơn.
Điều tuyệt vời của hệ thống này là nó liên kết nhu cầu của LINK trực tiếp với việc áp dụng thương mại trong thế giới thực. Các dự án tiền điện tử truyền thống phụ thuộc vào sự đầu cơ hoặc tiện ích của token trong hệ sinh thái của chúng.
Kể từ khi ra mắt kế hoạch dự trữ, họ đã tích lũy được hơn 150.000 mã thông báo LINK, trị giá khoảng 4,1 triệu USD. Đây có vẻ không nhiều, nhưng khi xem xét đến quỹ đạo phát triển. Họ đang chuyển từ các dự án thí điểm sang triển khai sản xuất đồng thời tại nhiều tổ chức.
Chainlink đang phát triển từ nhà cung cấp dữ liệu thành "hệ thống giao dịch" như Sergey Nazarov đã nói. Giao dịch hiện đại của các tổ chức không chỉ cần dữ liệu giá:
Dòng dữ liệu: Được sử dụng để định giá và ước lượng chính xác.
Khả năng xuyên chuỗi: Di chuyển tài sản giữa các mạng khác nhau
Danh tính và tuân thủ: Đáp ứng yêu cầu quy định
Chứng minh dự trữ: xác minh tài sản hỗ trợ
Báo cáo và khả năng kiểm toán: Đáp ứng nhu cầu giám sát của các tổ chức
Chainlink có thể là nhà cung cấp duy nhất cung cấp tất cả những dịch vụ này trong một tích hợp duy nhất. Khi các tổ chức muốn mã hóa tài sản, họ có thể chỉ hợp tác với Chainlink thay vì ghép nối giải pháp từ nhiều nhà cung cấp khác nhau.
Điều này giúp họ chiếm lĩnh vị trí độc đáo trong làn sóng token hóa sắp tới. Như Nazarov đã chỉ ra trong một cuộc phỏng vấn gần đây, hiện tại có chưa đến 1% tài sản toàn cầu được token hóa. Ngay cả khi đạt 5%, điều đó cũng có nghĩa là toàn bộ thị trường tiền điện tử sẽ mở rộng gấp 10 lần.
Quy mô của cơ hội này thật đáng kinh ngạc. Tài chính truyền thống đại diện cho khoảng 500 triệu tỷ đô la tài sản. Lập luận của Chainlink là hầu hết các tài sản này cuối cùng sẽ chuyển sang chuỗi, và tất cả chúng đều cần dịch vụ hạ tầng mà Chainlink có thể cung cấp một cách toàn diện.
Sự phân biệt giữa Bitcoin và token hóa
Sergei Nazarov đã đưa ra một lập luận hấp dẫn về sự phát triển trong tương lai của tiền điện tử. Bitcoin có thể thu hút nhu cầu trú ẩn trong thời kỳ bất ổn, có thể đạt giá trị hàng nghìn tỷ đô la. Tuy nhiên, tài sản được token hóa sẽ vượt xa Bitcoin với quy mô lớn hơn nhiều.
Bitcoin như một loại vàng kỹ thuật số, thu hút những nhà đầu tư tìm kiếm tài sản không tương quan trong thời kỳ không chắc chắn. Tài sản mã hóa là phiên bản hiệu quả hơn của các sản phẩm tài chính hiện có, với giá trị đã lên tới hàng triệu tỷ đô la.
Khi các quỹ đầu tư quốc gia và quỹ hưu trí phân bổ vào tài sản tiền điện tử, họ sẽ không đầu tư 50% vào Bitcoin. Họ sẽ duy trì một danh mục đầu tư đa dạng bao gồm cổ phiếu, hàng hóa, trái phiếu và bất động sản - chỉ là ở dạng token hóa. Thị trường tiềm năng của tài sản token hóa là toàn bộ hệ thống tài chính truyền thống.
Sự chuyển biến này sẽ thay đổi cơ bản định nghĩa của chúng ta về "tiền điện tử". Lĩnh vực tiền điện tử sẽ không còn được định nghĩa bởi các loại tiền điện tử như Bitcoin và Ethereum, mà sẽ được định nghĩa bởi các phiên bản token hóa của tài sản truyền thống. Chainlink đang định vị mình là cơ sở hạ tầng không thể thiếu trong sự chuyển đổi này.
Cung cấp động
Cung lưu thông của LINK đã tăng từ 470 triệu token vào năm 2021 lên 680 triệu token hôm nay, tăng 44%, điều này có vẻ đáng lo ngại cho đến khi bạn hiểu được mục đích của những token này.
Việc pha loãng 210 triệu token này đã cung cấp nguồn vốn cho sự xây dựng cơ sở hạ tầng táo bạo nhất trong lịch sử tiền điện tử.
Mở rộng cung về bản chất là vòng tài trợ A, B và C của Chainlink, chỉ có điều họ không chuyển nhượng cổ phần cho các nhà đầu tư mạo hiểm, mà thay vào đó là tài trợ phát triển thông qua việc bán token. Những người chỉ trích gọi đây là sự pha loãng, trong khi những người ủng hộ gọi đây là khoản đầu tư cần thiết.
Theo dữ liệu từ Tokenomist, 41% tổng cung của LINK (4,119 triệu token) vẫn đang trong trạng thái khóa, không có sự kiện giải phóng nào được lên kế hoạch. Điều này cho thấy giai đoạn pha loãng chính có thể đã qua, hầu hết các lần giải phóng lịch sử xảy ra trong khoảng thời gian phát triển từ 2018 đến 2022.
Việc ra mắt dự trữ chiến lược vào tháng 8 năm 2025 đã thay đổi cơ bản động lực này.
41% của token vẫn đang bị khóa, không có kế hoạch giải phóng.
Dự trữ chiến lược tạo ra áp lực mua liên tục
Tác động ròng phụ thuộc vào sự cân bằng giữa sự tăng trưởng doanh thu của doanh nghiệp và quyết định mở khóa trong tương lai.
Dữ liệu tích lũy ban đầu cho thấy dự trữ tiếp tục tăng trưởng
Thời điểm này đã tạo ra một bước ngoặt thú vị. Sự gia tăng nguồn cung đã cung cấp tài chính cho hạ tầng tạo ra doanh thu hàng triệu đô la ngày nay. Những doanh thu này ngược lại đã cung cấp tài chính cho dự trữ chiến lược, khi việc áp dụng của các tổ chức tăng tốc đã loại bỏ token khỏi lưu thông.
Trong vài năm qua, sự pha loãng có vẻ giảm giá đã trở thành nền tảng cho nhu cầu bền vững vào năm 2025 và trong tương lai. Các nhà đầu tư tập trung vào việc mở rộng nguồn cung đã bỏ qua cơ sở hạ tầng đang được xây dựng. Những nhà đầu tư chỉ chú ý đến khối lượng mua lại hiện tại có thể bỏ lỡ đường đi của doanh thu quyết định tốc độ tích lũy trong tương lai.
Tất cả những điều này dẫn đến một câu hỏi.
Điều gì sẽ xảy ra khi lớp cơ sở hạ tầng trở nên có giá trị hơn các ứng dụng chạy trên nó?
Năm 2025, tổng giá trị bị khóa (TVS) của Chainlink trong các giao thức tài chính phi tập trung, tài sản được mã hóa và cơ sở hạ tầng liên chuỗi đã tăng vọt lên hơn 93 tỷ đô la. Họ cung cấp luồng dữ liệu cho hàng nghìn giao thức DeFi. Họ là công nghệ cầu nối giúp các ngân hàng truyền thống thử nghiệm blockchain công cộng. Họ đang xây dựng các công cụ tuân thủ để xác định các ứng dụng tiền điện tử nào là hợp pháp, và ứng dụng nào là không hợp pháp.
930 tỷ USD này không phải là giá trị của cơ sở hạ tầng - nó hoàn toàn phụ thuộc vào giá trị ứng dụng của cơ sở hạ tầng Chainlink. Cơ sở hạ tầng là mạng oracle của Chainlink, luồng dữ liệu và hệ thống tin nhắn liên chuỗi.
Nhưng nếu Chainlink biến mất vào ngày mai, thì trong số 93 tỷ đô la này, bao nhiêu sẽ trở nên vô giá trị? Bao nhiêu giao thức DeFi sẽ ngừng hoạt động? Bao nhiêu tài sản token hóa sẽ mất dữ liệu giá?
Câu trả lời là: phần lớn. Điều này cho thấy cơ sở hạ tầng có thể đã có giá trị hơn ứng dụng, ngay cả khi thị trường vẫn chưa nhận ra điều này.
Họ trở nên quan trọng một cách hệ thống trong lĩnh vực tiền mã hóa, và ít có giao thức nào đạt được vị trí như vậy. Hiệu ứng mạng rất rõ ràng: Càng nhiều tổ chức sử dụng Chainlink, các tổ chức khác càng muốn sử dụng Chainlink, vì tất cả những người khác đã sử dụng Chainlink.
Trong lĩnh vực tiền điện tử, khi mọi người đều cần cùng một dịch vụ cơ sở hạ tầng, hiệu ứng mạng sẽ tự củng cố. Càng nhiều tổ chức sử dụng Chainlink, càng nhiều tổ chức khác muốn sử dụng, vì tất cả những người khác đã sử dụng Chainlink. Doanh thu có độ bám dính, vì bất kể ứng dụng nào thành công hay thất bại, cơ sở hạ tầng sẽ tiếp tục thu phí. Các giao thức DeFi đến rồi đi, nhưng lớp dữ liệu hỗ trợ tất cả các giao thức này vẫn tiếp tục thu phí. Ứng dụng là hàng hóa, cơ sở hạ tầng là độc quyền. Và độc quyền, chúng ta biết, thường sẽ chiếm phần lớn giá trị trong hệ sinh thái.
Các vết nứt trên nền móng
Nhưng hãy cùng thẳng thắn thảo luận về những vấn đề có thể phát sinh, vì lập luận tăng giá của Chainlink giả định nhiều điều có thể không tồn tại mãi mãi.
Câu hỏi đầu tiên là mạng oracle khó xây dựng về mặt kỹ thuật. Nhưng khó khăn không nằm ở phần mềm, mà ở chỗ làm cho mọi người đồng ý sử dụng phiên bản của bạn. Hàng rào bảo vệ của Chainlink là hiệu ứng mạng và lợi thế tiên phong, chứ không phải một rào cản công nghệ không thể vượt qua. Google và Amazon nếu muốn, có thể xây dựng dịch vụ oracle cạnh tranh vào ngày mai. Microsoft cũng vậy. Bất kỳ nhà cung cấp đám mây lớn nào có đội ngũ kỹ sư xuất sắc cũng có thể.
Câu hỏi thứ hai là rủi ro bị kiểm soát bởi cơ quan quản lý. Chainlink trở nên quan trọng đến mức hệ thống, đến nỗi nếu nó thất bại, một phần lớn của hệ thống tài chính mã hóa cũng sẽ sụp đổ theo. Đây chính là tình huống "quá lớn để sụp đổ" khiến các cơ quan quản lý cảm thấy lo lắng. Điều gì sẽ xảy ra nếu một thượng nghị sĩ nhận ra rằng một công ty tư nhân không có sự quản lý của chính phủ đang kiểm soát dòng dữ liệu của hàng nghìn tỷ tài sản mã hóa? Chainlink có thể đột ngột thấy mình phải đối mặt với sự quan tâm của cơ quan quản lý, sự quan tâm này có thể biến một doanh nghiệp có lợi nhuận thành một cơn ác mộng về sự tuân thủ.
Câu hỏi thứ ba là giả thuyết về việc token hóa. Toàn bộ giá trị của Chainlink phụ thuộc vào việc tài chính truyền thống chuyển sang chuỗi với quy mô lớn. Nhưng nếu không có điều đó? Nếu các ngân hàng quyết định rằng chuỗi riêng của họ đã đủ tốt, không cần tương tác với chuỗi công cộng thì sao? Nếu môi trường pháp lý thay đổi, khiến việc token hóa trở nên khó khăn hơn thay vì dễ dàng hơn thì sao? Chainlink đang xây dựng cơ sở hạ tầng cho một tương lai có thể không xảy ra.
Câu hỏi thứ tư là đến từ sự cạnh tranh của những đối tượng mà họ phục vụ. JPMorgan hiện đang sử dụng Chainlink, nhưng JPMorgan cũng có hàng nghìn kỹ sư và hàng tỷ đô la ngân sách nghiên cứu và phát triển. Họ đã quyết định tự xây dựng hệ thống oracle, thay vì mãi mãi phải trả phí cho Chainlink thì mất bao lâu? Câu hỏi này cũng áp dụng cho mỗi ngân hàng lớn và công ty quản lý tài sản đang cố gắng token hóa.
Câu hỏi cuối cùng là, liệu có công ty trung gian nào có thể duy trì khả năng định giá lâu dài. Lịch sử cho thấy, lớp hạ tầng thường trở nên hàng hóa theo thời gian. Internet bắt đầu từ dịch vụ quay số đắt đỏ, cuối cùng trở thành băng thông rộng hàng hóa. Điện toán đám mây bắt đầu từ mức giá cao của Amazon, cuối cùng trở thành sự cạnh tranh về chi phí giữa nhiều nhà cung cấp. Tại sao mạng oracle lại khác?
Chainlink đặt cược vào việc họ có thể duy trì hiệu ứng mạng và chi phí chuyển đổi mãi mãi. Điều này là khả thi, nhưng cược này thường có hiệu lực cho đến khi đột ngột thất bại.
Nhưng hiện tại, trường hợp thành công này có vẻ hoàn toàn khác biệt với hệ thống tài chính phi tập trung và phi trung gian mà tiền điện tử ban đầu dự kiến. Ngược lại, nó có vẻ giống như một hệ thống cũ với API hoàn thiện hơn. Ngân hàng vẫn là ngân hàng, cơ quan quản lý vẫn là cơ quan quản lý, và tiền vẫn lưu thông trong các tổ chức mà chính phủ có thể kiểm soát.
Chainlink không thay thế hệ thống tài chính truyền thống. Họ đã xây dựng một lớp dịch thuật giúp hệ thống tài chính truyền thống "nói ngôn ngữ blockchain". Hiện nay, khi lớp dịch thuật này trở nên không thể thiếu, vẫn chưa rõ liệu tiền điện tử có cung cấp công cụ tốt hơn cho tài chính phi tập trung hay chỉ đơn giản là cho tài chính tập trung.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Người tiên tri trở về từ cái lạnh
Tác giả: Thejaswini M A
Biên dịch: Block unicorn
Đội tuyển bóng rổ trong mơ năm 1992 đã nghiền nát đối thủ với lợi thế trung bình 44 điểm trong các trận đấu bóng rổ Olympic, nhưng có một chi tiết trong câu chuyện này mà hầu hết mọi người đều không nhớ.
Họ suýt thua trong trận đấu tập đầu tiên với các cầu thủ đại học.
Vấn đề không nằm ở tài năng. Michael Jordan, Magic Johnson và Larry Bird đều ở trong một đội, lý thuyết từ ngày đầu tiên đã phải chiến thắng mọi đối thủ. Nhưng vấn đề là, siêu sao không tự động tạo ra một đội vô địch. Bạn cần một hệ thống có thể chuyển hóa lợi thế cá nhân thành lợi thế tập thể. Bạn cần ai đó xây dựng mối liên kết giúp mọi người đều tiến bộ hơn.
Huấn luyện viên đội bóng mơ Chuck Daly đã làm một điều có vẻ rất nhàm chán trong tuần đầu tiên, không hề nổi bật như những cú dunk ấn tượng: ông đã xây dựng các đường chuyền. Ông xác định thời điểm cho các pha bóng chặn. Ông đã tạo ra cơ sở hạ tầng để biến một nhóm cầu thủ Hall of Fame thành một sức mạnh không thể ngăn cản. Đến kỳ Olympic, điều kỳ diệu đã xảy ra. Mỗi đường chuyền đều tạo ra cơ hội ném bóng tốt hơn. Mỗi lần chuyển đổi phòng thủ đều làm cho lần tiếp theo dễ dàng hơn. Mỗi cầu thủ đều làm cho những cầu thủ khác trở nên giá trị hơn.
Thiên tài nằm ở việc tạo ra cơ sở hạ tầng làm tăng khả năng của mọi người.
Đây về cơ bản là những gì Chainlink đã làm trong lĩnh vực tiền điện tử.
Khi các dự án tiền điện tử khác cố gắng trở thành Michael Jordan của blockchain, Chainlink lặng lẽ trở thành Chuck Daly của tài chính kỹ thuật số. Họ đã xây dựng cơ sở hạ tầng giúp những người khác dễ dàng hơn trong việc ra tay.
Năm 2019, Chainlink đã ra mắt mạng chính của mình với một mục tiêu đơn giản: đưa dữ liệu điểm số các sự kiện thể thao và dữ liệu thời tiết vào Ethereum, cho phép mọi người đặt cược vào các trận đấu bóng đá mà không cần phụ thuộc vào các công ty cá cược tập trung. Sáu năm sau, JPMorgan đã tận dụng cùng một cơ sở hạ tầng để thực hiện thanh toán trái phiếu quốc gia xuyên chuỗi, trong khi Cục Dự trữ Liên bang gật đầu đồng ý từ phía sau.
Chainlink đã giải quyết vấn đề được gọi là "vấn đề oracle" trong thế giới tiền điện tử, thực chất là blockchain giống như những hòn đảo số, không thể giao tiếp hoặc lắng nghe bất kỳ điều gì. Nếu bạn muốn hợp đồng thông minh của mình biết giá cổ phiếu của Apple, hoặc liệu hôm qua có mưa ở Kansas hay không, hoặc liệu ai đó có thực sự có số tiền USD mà họ tuyên bố trong tài khoản ngân hàng của họ hay không, bạn cần một cái gì đó để truyền tải thông tin đó lên blockchain. Cái này chính là oracle, và Chainlink chính là oracle đã nuốt chửng tất cả các oracle khác.
Chainlink đã hỗ trợ hơn 60% giá trị tài chính phi tập trung (DeFi), gần 80% trên Ethereum. Khi các tài sản truyền thống di chuyển lên chuỗi, chúng sẽ cần cơ sở hạ tầng giống như DeFi. Chainlink là người tiên phong trên thị trường và đang xây dựng các tiêu chuẩn mà các nền tảng khác sẽ tuân theo.
Để tôi giải thích về cơ sở hạ tầng này.
Chainlink ban đầu không có ý định trở thành cầu nối giữa Phố Wall và Web3. Nhưng vào một thời điểm nào đó, các tổ chức tài chính truyền thống nhận ra một vấn đề: nếu bạn muốn mã hóa trái phiếu chính phủ, bạn cần một cách để chứng minh rằng trái phiếu chính phủ thực sự tồn tại và có giá trị như bạn đã nói.
Vì vậy, đã xuất hiện hệ thống chứng minh dự trữ của Chainlink (Proof of Reserve), nghe có vẻ rất cao cấp, nhưng thực tế chỉ là một cách rất phức tạp để chứng minh rằng bạn không đang thực hiện một trò lừa đảo chuẩn bị một phần.
Đột nhiên, mỗi nhà phát hành stablecoin chính đều cần dịch vụ này, vì chỉ nói với mọi người "hãy tin chúng tôi, chúng tôi chắc chắn có 100 tỷ USD trái phiếu chính phủ" đã không đủ để đối phó với các cơ quan quản lý, đặc biệt là sau cuộc khủng hoảng Terra và FTX.
Tiếp theo, họ đã ra mắt Giao thức Tương tác Chéo Chuỗi (CCIP), cho phép tài sản di chuyển giữa các chuỗi khối khác nhau. Điều này giống như xây dựng một bộ dịch thuật đa năng. Nó giúp các ngân hàng vượt qua rào cản chuỗi khối để giao tiếp. Kết quả là, JPMorgan hiện có thể gửi tiền gửi token hóa từ mạng Ethereum riêng của họ sang mạng Solana công cộng, trong khi Chainlink đóng vai trò là người đưa tin đáng tin cậy.
Chainlink còn xây dựng các công cụ chuyên dụng để giúp các tổ chức tuân thủ quy định.
Công cụ tuân thủ tự động mới của họ (ACE) có thể tự động xử lý tất cả các công việc giấy tờ quy định để hợp pháp hóa giao dịch tiền điện tử. Bạn muốn di chuyển tài sản token hóa giữa các blockchain, đồng thời duy trì tuân thủ phòng chống rửa tiền (AML), xác minh khách hàng (KYC) và theo dõi kiểm toán? Chainlink sẽ tự động xử lý tất cả điều này, đảm bảo mỗi giao dịch đều tuân thủ bất kỳ yêu cầu quy định nào trong khu vực pháp lý của bạn.
Điều này khiến họ hoàn hảo để định vị trong làn sóng tài chính token hóa sắp tới. Mỗi ngân hàng, công ty quản lý tài sản và cơ quan chính phủ muốn thử nghiệm công nghệ blockchain đều cần giải quyết vấn đề tuân thủ trước tiên.
Câu chuyện của Chainlink vào năm 2025 đặc biệt thu hút.
Tuttle Capital đã nộp đơn cho quỹ ETF Chainlink đầu tiên vào tháng 1, dự kiến Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) sẽ đưa ra quyết định vào mùa thu năm 2025. Thời điểm này hoàn toàn phù hợp với môi trường quy định hiện tại hỗ trợ tiền điện tử.
Kinexys của JPMorgan đã sử dụng Chainlink để hoàn thành việc thanh toán tiền tệ liên chuỗi đầu tiên giữa hệ thống ngân hàng truyền thống và blockchain công cộng.
Sàn giao dịch liên lục địa (Intercontinental Exchange), tức là công ty mẹ của Sàn giao dịch chứng khoán New York, đã tích hợp dòng dữ liệu Chainlink (Data Streams), đưa dữ liệu ngoại hối và kim loại quý vào chuỗi. Khi sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất thế giới cần cơ sở hạ tầng oracle, họ đã chọn Chainlink.
Mastercard hợp tác với Chainlink, cho phép 3 tỷ chủ thẻ của mình có thể mua tiền điện tử trực tiếp. Khi các nhà xử lý thanh toán cần cơ sở hạ tầng tiền điện tử tuân thủ, họ đã chọn Chainlink.
Chainlink đã ra mắt dòng dữ liệu cho thị trường chứng khoán Mỹ và ETF, cung cấp dữ liệu giá thời gian thực cho các cổ phiếu như Apple, Tesla và chỉ số S&P 500.
Ngân hàng trung ương của Brazil và Hong Kong đang sử dụng Chainlink để thử nghiệm tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) và các thí nghiệm thanh toán xuyên chuỗi. Khi chính phủ cần cơ sở hạ tầng blockchain, họ đã chọn Chainlink.
Mô hình luôn nhất quán: Khi các tổ chức chuyển từ giai đoạn thử nghiệm sang triển khai sản xuất, họ đã lựa chọn Chainlink theo cách tiêu chuẩn hóa.
Máy in tiền kho bạc "Flywheel" ra mắt
Vào tháng 8, Chainlink đã công bố một kế hoạch có tên gọi "Chainlink Reserve", cơ bản là kế hoạch mua lại cổ phiếu phiên bản Chainlink. Công ty sẽ sử dụng khoản phí thu được từ các khách hàng doanh nghiệp (JPMorgan, Mastercard, Sở Giao dịch Chứng khoán New York) để mua token LINK trên thị trường công khai.
Dưới đây là cách hoạt động của Flywheel:
Bước đầu tiên: Doanh nghiệp thanh toán cho dòng dữ liệu, dịch vụ đa chuỗi và giải pháp tuân thủ của Chainlink. Đồng sáng lập Sergey Nazarov xác nhận rằng họ đã tạo ra "hàng trăm triệu đô la doanh thu", trong đó phần ngoài chuỗi là khá đáng kể.
Bước hai: Tất cả các khoản thanh toán - bất kể là tiền tệ pháp định, stablecoin hay các loại token khác - đều được tự động chuyển đổi thành LINK thông qua hệ thống trừu tượng thanh toán của nó (Payment Abstraction system).
Bước ba: Một phần LINK sẽ vào quỹ dự trữ chiến lược và bị khóa trong nhiều năm.
Bước thứ tư: Khi ngày càng nhiều tổ chức mã hóa tài sản, nhu cầu đối với dịch vụ Chainlink tăng lên, tạo ra nhiều doanh thu hơn và tự động mua lại nhiều LINK hơn.
Điều tuyệt vời của hệ thống này là nó liên kết nhu cầu của LINK trực tiếp với việc áp dụng thương mại trong thế giới thực. Các dự án tiền điện tử truyền thống phụ thuộc vào sự đầu cơ hoặc tiện ích của token trong hệ sinh thái của chúng.
Kể từ khi ra mắt kế hoạch dự trữ, họ đã tích lũy được hơn 150.000 mã thông báo LINK, trị giá khoảng 4,1 triệu USD. Đây có vẻ không nhiều, nhưng khi xem xét đến quỹ đạo phát triển. Họ đang chuyển từ các dự án thí điểm sang triển khai sản xuất đồng thời tại nhiều tổ chức.
Chainlink đang phát triển từ nhà cung cấp dữ liệu thành "hệ thống giao dịch" như Sergey Nazarov đã nói. Giao dịch hiện đại của các tổ chức không chỉ cần dữ liệu giá:
Dòng dữ liệu: Được sử dụng để định giá và ước lượng chính xác.
Khả năng xuyên chuỗi: Di chuyển tài sản giữa các mạng khác nhau
Danh tính và tuân thủ: Đáp ứng yêu cầu quy định
Chứng minh dự trữ: xác minh tài sản hỗ trợ
Báo cáo và khả năng kiểm toán: Đáp ứng nhu cầu giám sát của các tổ chức
Chainlink có thể là nhà cung cấp duy nhất cung cấp tất cả những dịch vụ này trong một tích hợp duy nhất. Khi các tổ chức muốn mã hóa tài sản, họ có thể chỉ hợp tác với Chainlink thay vì ghép nối giải pháp từ nhiều nhà cung cấp khác nhau.
Điều này giúp họ chiếm lĩnh vị trí độc đáo trong làn sóng token hóa sắp tới. Như Nazarov đã chỉ ra trong một cuộc phỏng vấn gần đây, hiện tại có chưa đến 1% tài sản toàn cầu được token hóa. Ngay cả khi đạt 5%, điều đó cũng có nghĩa là toàn bộ thị trường tiền điện tử sẽ mở rộng gấp 10 lần.
Quy mô của cơ hội này thật đáng kinh ngạc. Tài chính truyền thống đại diện cho khoảng 500 triệu tỷ đô la tài sản. Lập luận của Chainlink là hầu hết các tài sản này cuối cùng sẽ chuyển sang chuỗi, và tất cả chúng đều cần dịch vụ hạ tầng mà Chainlink có thể cung cấp một cách toàn diện.
Sự phân biệt giữa Bitcoin và token hóa
Sergei Nazarov đã đưa ra một lập luận hấp dẫn về sự phát triển trong tương lai của tiền điện tử. Bitcoin có thể thu hút nhu cầu trú ẩn trong thời kỳ bất ổn, có thể đạt giá trị hàng nghìn tỷ đô la. Tuy nhiên, tài sản được token hóa sẽ vượt xa Bitcoin với quy mô lớn hơn nhiều.
Bitcoin như một loại vàng kỹ thuật số, thu hút những nhà đầu tư tìm kiếm tài sản không tương quan trong thời kỳ không chắc chắn. Tài sản mã hóa là phiên bản hiệu quả hơn của các sản phẩm tài chính hiện có, với giá trị đã lên tới hàng triệu tỷ đô la.
Khi các quỹ đầu tư quốc gia và quỹ hưu trí phân bổ vào tài sản tiền điện tử, họ sẽ không đầu tư 50% vào Bitcoin. Họ sẽ duy trì một danh mục đầu tư đa dạng bao gồm cổ phiếu, hàng hóa, trái phiếu và bất động sản - chỉ là ở dạng token hóa. Thị trường tiềm năng của tài sản token hóa là toàn bộ hệ thống tài chính truyền thống.
Sự chuyển biến này sẽ thay đổi cơ bản định nghĩa của chúng ta về "tiền điện tử". Lĩnh vực tiền điện tử sẽ không còn được định nghĩa bởi các loại tiền điện tử như Bitcoin và Ethereum, mà sẽ được định nghĩa bởi các phiên bản token hóa của tài sản truyền thống. Chainlink đang định vị mình là cơ sở hạ tầng không thể thiếu trong sự chuyển đổi này.
Cung cấp động
Cung lưu thông của LINK đã tăng từ 470 triệu token vào năm 2021 lên 680 triệu token hôm nay, tăng 44%, điều này có vẻ đáng lo ngại cho đến khi bạn hiểu được mục đích của những token này.
Việc pha loãng 210 triệu token này đã cung cấp nguồn vốn cho sự xây dựng cơ sở hạ tầng táo bạo nhất trong lịch sử tiền điện tử.
Mở rộng cung về bản chất là vòng tài trợ A, B và C của Chainlink, chỉ có điều họ không chuyển nhượng cổ phần cho các nhà đầu tư mạo hiểm, mà thay vào đó là tài trợ phát triển thông qua việc bán token. Những người chỉ trích gọi đây là sự pha loãng, trong khi những người ủng hộ gọi đây là khoản đầu tư cần thiết.
Theo dữ liệu từ Tokenomist, 41% tổng cung của LINK (4,119 triệu token) vẫn đang trong trạng thái khóa, không có sự kiện giải phóng nào được lên kế hoạch. Điều này cho thấy giai đoạn pha loãng chính có thể đã qua, hầu hết các lần giải phóng lịch sử xảy ra trong khoảng thời gian phát triển từ 2018 đến 2022.
Việc ra mắt dự trữ chiến lược vào tháng 8 năm 2025 đã thay đổi cơ bản động lực này.
41% của token vẫn đang bị khóa, không có kế hoạch giải phóng.
Dự trữ chiến lược tạo ra áp lực mua liên tục
Tác động ròng phụ thuộc vào sự cân bằng giữa sự tăng trưởng doanh thu của doanh nghiệp và quyết định mở khóa trong tương lai.
Dữ liệu tích lũy ban đầu cho thấy dự trữ tiếp tục tăng trưởng
Thời điểm này đã tạo ra một bước ngoặt thú vị. Sự gia tăng nguồn cung đã cung cấp tài chính cho hạ tầng tạo ra doanh thu hàng triệu đô la ngày nay. Những doanh thu này ngược lại đã cung cấp tài chính cho dự trữ chiến lược, khi việc áp dụng của các tổ chức tăng tốc đã loại bỏ token khỏi lưu thông.
Trong vài năm qua, sự pha loãng có vẻ giảm giá đã trở thành nền tảng cho nhu cầu bền vững vào năm 2025 và trong tương lai. Các nhà đầu tư tập trung vào việc mở rộng nguồn cung đã bỏ qua cơ sở hạ tầng đang được xây dựng. Những nhà đầu tư chỉ chú ý đến khối lượng mua lại hiện tại có thể bỏ lỡ đường đi của doanh thu quyết định tốc độ tích lũy trong tương lai.
Tất cả những điều này dẫn đến một câu hỏi.
Điều gì sẽ xảy ra khi lớp cơ sở hạ tầng trở nên có giá trị hơn các ứng dụng chạy trên nó?
Năm 2025, tổng giá trị bị khóa (TVS) của Chainlink trong các giao thức tài chính phi tập trung, tài sản được mã hóa và cơ sở hạ tầng liên chuỗi đã tăng vọt lên hơn 93 tỷ đô la. Họ cung cấp luồng dữ liệu cho hàng nghìn giao thức DeFi. Họ là công nghệ cầu nối giúp các ngân hàng truyền thống thử nghiệm blockchain công cộng. Họ đang xây dựng các công cụ tuân thủ để xác định các ứng dụng tiền điện tử nào là hợp pháp, và ứng dụng nào là không hợp pháp.
930 tỷ USD này không phải là giá trị của cơ sở hạ tầng - nó hoàn toàn phụ thuộc vào giá trị ứng dụng của cơ sở hạ tầng Chainlink. Cơ sở hạ tầng là mạng oracle của Chainlink, luồng dữ liệu và hệ thống tin nhắn liên chuỗi.
Nhưng nếu Chainlink biến mất vào ngày mai, thì trong số 93 tỷ đô la này, bao nhiêu sẽ trở nên vô giá trị? Bao nhiêu giao thức DeFi sẽ ngừng hoạt động? Bao nhiêu tài sản token hóa sẽ mất dữ liệu giá?
Câu trả lời là: phần lớn. Điều này cho thấy cơ sở hạ tầng có thể đã có giá trị hơn ứng dụng, ngay cả khi thị trường vẫn chưa nhận ra điều này.
Họ trở nên quan trọng một cách hệ thống trong lĩnh vực tiền mã hóa, và ít có giao thức nào đạt được vị trí như vậy. Hiệu ứng mạng rất rõ ràng: Càng nhiều tổ chức sử dụng Chainlink, các tổ chức khác càng muốn sử dụng Chainlink, vì tất cả những người khác đã sử dụng Chainlink.
Trong lĩnh vực tiền điện tử, khi mọi người đều cần cùng một dịch vụ cơ sở hạ tầng, hiệu ứng mạng sẽ tự củng cố. Càng nhiều tổ chức sử dụng Chainlink, càng nhiều tổ chức khác muốn sử dụng, vì tất cả những người khác đã sử dụng Chainlink. Doanh thu có độ bám dính, vì bất kể ứng dụng nào thành công hay thất bại, cơ sở hạ tầng sẽ tiếp tục thu phí. Các giao thức DeFi đến rồi đi, nhưng lớp dữ liệu hỗ trợ tất cả các giao thức này vẫn tiếp tục thu phí. Ứng dụng là hàng hóa, cơ sở hạ tầng là độc quyền. Và độc quyền, chúng ta biết, thường sẽ chiếm phần lớn giá trị trong hệ sinh thái.
Các vết nứt trên nền móng
Nhưng hãy cùng thẳng thắn thảo luận về những vấn đề có thể phát sinh, vì lập luận tăng giá của Chainlink giả định nhiều điều có thể không tồn tại mãi mãi.
Câu hỏi đầu tiên là mạng oracle khó xây dựng về mặt kỹ thuật. Nhưng khó khăn không nằm ở phần mềm, mà ở chỗ làm cho mọi người đồng ý sử dụng phiên bản của bạn. Hàng rào bảo vệ của Chainlink là hiệu ứng mạng và lợi thế tiên phong, chứ không phải một rào cản công nghệ không thể vượt qua. Google và Amazon nếu muốn, có thể xây dựng dịch vụ oracle cạnh tranh vào ngày mai. Microsoft cũng vậy. Bất kỳ nhà cung cấp đám mây lớn nào có đội ngũ kỹ sư xuất sắc cũng có thể.
Câu hỏi thứ hai là rủi ro bị kiểm soát bởi cơ quan quản lý. Chainlink trở nên quan trọng đến mức hệ thống, đến nỗi nếu nó thất bại, một phần lớn của hệ thống tài chính mã hóa cũng sẽ sụp đổ theo. Đây chính là tình huống "quá lớn để sụp đổ" khiến các cơ quan quản lý cảm thấy lo lắng. Điều gì sẽ xảy ra nếu một thượng nghị sĩ nhận ra rằng một công ty tư nhân không có sự quản lý của chính phủ đang kiểm soát dòng dữ liệu của hàng nghìn tỷ tài sản mã hóa? Chainlink có thể đột ngột thấy mình phải đối mặt với sự quan tâm của cơ quan quản lý, sự quan tâm này có thể biến một doanh nghiệp có lợi nhuận thành một cơn ác mộng về sự tuân thủ.
Câu hỏi thứ ba là giả thuyết về việc token hóa. Toàn bộ giá trị của Chainlink phụ thuộc vào việc tài chính truyền thống chuyển sang chuỗi với quy mô lớn. Nhưng nếu không có điều đó? Nếu các ngân hàng quyết định rằng chuỗi riêng của họ đã đủ tốt, không cần tương tác với chuỗi công cộng thì sao? Nếu môi trường pháp lý thay đổi, khiến việc token hóa trở nên khó khăn hơn thay vì dễ dàng hơn thì sao? Chainlink đang xây dựng cơ sở hạ tầng cho một tương lai có thể không xảy ra.
Câu hỏi thứ tư là đến từ sự cạnh tranh của những đối tượng mà họ phục vụ. JPMorgan hiện đang sử dụng Chainlink, nhưng JPMorgan cũng có hàng nghìn kỹ sư và hàng tỷ đô la ngân sách nghiên cứu và phát triển. Họ đã quyết định tự xây dựng hệ thống oracle, thay vì mãi mãi phải trả phí cho Chainlink thì mất bao lâu? Câu hỏi này cũng áp dụng cho mỗi ngân hàng lớn và công ty quản lý tài sản đang cố gắng token hóa.
Câu hỏi cuối cùng là, liệu có công ty trung gian nào có thể duy trì khả năng định giá lâu dài. Lịch sử cho thấy, lớp hạ tầng thường trở nên hàng hóa theo thời gian. Internet bắt đầu từ dịch vụ quay số đắt đỏ, cuối cùng trở thành băng thông rộng hàng hóa. Điện toán đám mây bắt đầu từ mức giá cao của Amazon, cuối cùng trở thành sự cạnh tranh về chi phí giữa nhiều nhà cung cấp. Tại sao mạng oracle lại khác?
Chainlink đặt cược vào việc họ có thể duy trì hiệu ứng mạng và chi phí chuyển đổi mãi mãi. Điều này là khả thi, nhưng cược này thường có hiệu lực cho đến khi đột ngột thất bại.
Nhưng hiện tại, trường hợp thành công này có vẻ hoàn toàn khác biệt với hệ thống tài chính phi tập trung và phi trung gian mà tiền điện tử ban đầu dự kiến. Ngược lại, nó có vẻ giống như một hệ thống cũ với API hoàn thiện hơn. Ngân hàng vẫn là ngân hàng, cơ quan quản lý vẫn là cơ quan quản lý, và tiền vẫn lưu thông trong các tổ chức mà chính phủ có thể kiểm soát.
Chainlink không thay thế hệ thống tài chính truyền thống. Họ đã xây dựng một lớp dịch thuật giúp hệ thống tài chính truyền thống "nói ngôn ngữ blockchain". Hiện nay, khi lớp dịch thuật này trở nên không thể thiếu, vẫn chưa rõ liệu tiền điện tử có cung cấp công cụ tốt hơn cho tài chính phi tập trung hay chỉ đơn giản là cho tài chính tập trung.
Hôm nay đến đây thôi.