Đội bóng rổ trong mơ năm 1992 đã nghiền nát đối thủ với lợi thế trung bình 44 điểm trong các trận đấu Olympic, nhưng có một chi tiết trong câu chuyện này mà hầu hết mọi người đều không nhớ.
Họ suýt thua trong trận tập luyện đầu tiên với các cầu thủ đại học.
Vấn đề không phải là tài năng. Michael Jordan, Magic Johnson và Larry Bird cùng ở trong một đội, lý thuyết từ ngày đầu tiên đã nên không thể ngăn cản. Nhưng vấn đề là, những siêu sao không tự động tạo thành một đội vô địch. Bạn cần một hệ thống có thể biến lợi thế cá nhân thành lợi thế tập thể. Bạn cần ai đó xây dựng những mối liên kết giúp mọi người cùng phát triển.
HLV của đội bóng mơ ước, Chuck Daly, trong tuần đầu tiên đã làm một việc có vẻ rất nhàm chán, không nổi bật như những cú dunk ấn tượng: ông đã thiết lập các đường chuyền. Ông xác định thời điểm cho các tình huống chắn bóng. Ông tạo ra cơ sở hạ tầng để biến một nhóm các cầu thủ Hall of Fame thành một sức mạnh không thể ngăn cản. Đến khi Olympic diễn ra, phép màu đã xảy ra. Mỗi đường chuyền lại tạo ra cơ hội ghi điểm tốt hơn. Mỗi lần xoay sở phòng ngự đều khiến lần tiếp theo dễ dàng hơn. Mỗi cầu thủ đều làm cho các cầu thủ khác trở nên có giá trị hơn.
Thiên tài nằm ở việc tạo ra cơ sở hạ tầng làm tăng khả năng của mọi người.
Đây cơ bản là những gì Chainlink đã làm trong lĩnh vực tiền điện tử.
Khi các dự án tiền điện tử khác cố gắng trở thành Michael Jordan của blockchain, Chainlink lặng lẽ trở thành Chuck Daly của tài chính kỹ thuật số. Họ đã xây dựng cơ sở hạ tầng giúp những người khác dễ dàng hơn trong việc tham gia.
Năm 2019, Chainlink đã ra mắt mạng chính của mình với mục tiêu rất đơn giản: đưa điểm số sự kiện thể thao và dữ liệu thời tiết vào Ethereum, cho phép mọi người có thể đặt cược vào các trận đấu bóng đá mà không phụ thuộc vào các công ty cá cược tập trung. Sáu năm sau, JPMorgan đã sử dụng cùng một cơ sở hạ tầng để thực hiện giao dịch thanh toán trái phiếu chính phủ liên chuỗi, trong khi Cục Dự trữ Liên bang gật đầu chấp thuận ở hậu trường.
Chainlink đã giải quyết vấn đề được gọi là "vấn đề oracle" trong thế giới tiền điện tử, thực chất là blockchain như một hòn đảo số, không thể giao tiếp hoặc lắng nghe bất kỳ điều gì. Nếu bạn muốn hợp đồng thông minh của mình biết giá cổ phiếu của Apple, hoặc liệu Kansas có mưa hôm qua hay không, hoặc có phải tài khoản ngân hàng của một ai đó thực sự có số tiền đô la mà họ tuyên bố hay không, bạn cần một cái gì đó để truyền tải những thông tin này lên blockchain. Cái này chính là oracle, và Chainlink chính là oracle đã nuốt chửng tất cả các oracle khác.
Chainlink đã hỗ trợ hơn 60% giá trị tài chính phi tập trung (DeFi), gần 80% trên Ethereum. Khi các tài sản truyền thống chuyển sang chuỗi, chúng sẽ cần cơ sở hạ tầng giống như DeFi. Chainlink là người tiên phong trên thị trường và đang xây dựng các tiêu chuẩn mà các nền tảng khác sẽ theo đuổi.
Để tôi giải thích về cơ sở hạ tầng này.
Chainlink ban đầu không có ý định trở thành cầu nối giữa Phố Wall và Web3. Nhưng vào một thời điểm nào đó, các tổ chức tài chính truyền thống đã nhận ra một vấn đề: nếu bạn muốn mã hóa trái phiếu quốc gia, bạn cần một phương pháp để chứng minh rằng trái phiếu quốc gia thực sự tồn tại và giá trị của nó như bạn nói.
Vì vậy, hệ thống chứng minh dự trữ của Chainlink (Proof of Reserve) đã xuất hiện, nghe có vẻ rất cao cấp, nhưng thực ra chỉ là một cách rất phức tạp để chứng minh rằng bạn không đang thực hiện trò lừa đảo dự trữ một phần.
Đột nhiên, mỗi nhà phát hành stablecoin chính đều cần dịch vụ này, vì chỉ nói với mọi người "hãy tin chúng tôi, chúng tôi chắc chắn có 100 tỷ đô la trái phiếu chính phủ" đã không đủ để đối phó với các cơ quan quản lý, đặc biệt là sau khủng hoảng Terra và FTX.
Tiếp theo, đã ra mắt giao thức tương tác chuỗi chéo (CCIP), cho phép tài sản di chuyển giữa các blockchain khác nhau. Điều này giống như xây dựng một bộ dịch đa năng. Nó giúp các ngân hàng giao tiếp qua các rào cản blockchain. Kết quả là, JPMorgan giờ đây có thể gửi khoản tiền gửi token hóa từ mạng Ethereum riêng của họ sang mạng Solana công cộng, trong khi Chainlink đóng vai trò là sứ giả đáng tin cậy.
Chainlink còn xây dựng các công cụ đặc biệt giúp các tổ chức tuân thủ quy định.
Công cụ tuân thủ tự động mới của họ (ACE) có thể tự động xử lý tất cả công việc giấy tờ quy định để hợp pháp hóa giao dịch tiền điện tử. Bạn muốn di chuyển tài sản mã hóa giữa các blockchain trong khi vẫn duy trì tuân thủ chống rửa tiền (AML), xác minh biết khách hàng của bạn (KYC) và theo dõi kiểm toán? Chainlink sẽ tự động xử lý tất cả những điều này, đảm bảo mỗi giao dịch đều phù hợp với bất kỳ yêu cầu quy định nào trong khu vực pháp lý của bạn.
Điều này khiến họ hoàn hảo để định vị trong làn sóng tài chính token hóa sắp tới. Mỗi ngân hàng, công ty quản lý tài sản và cơ quan chính phủ muốn thử nghiệm công nghệ blockchain đều cần phải giải quyết các vấn đề tuân thủ trước tiên.
Câu chuyện của Chainlink vào năm 2025 đặc biệt thu hút.
Tuttle Capital đã nộp đơn cho quỹ ETF Chainlink đầu tiên vào tháng 1, dự kiến Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) sẽ đưa ra quyết định vào mùa thu năm 2025. Thời điểm này hoàn toàn phù hợp với môi trường quy định hiện tại hỗ trợ tiền điện tử.
Kinexys của JPMorgan đã hoàn thành việc thanh toán hàng hóa giữa các chuỗi đầu tiên giữa hệ thống ngân hàng truyền thống và blockchain công cộng bằng cách sử dụng Chainlink.
Sàn giao dịch liên lục địa (Intercontinental Exchange), tức là công ty mẹ của Sàn giao dịch chứng khoán New York, đã tích hợp chuỗi dữ liệu Chainlink (Data Streams), đưa dữ liệu ngoại hối và kim loại quý vào chuỗi. Khi sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất thế giới cần cơ sở hạ tầng oracle, họ đã chọn Chainlink.
Thẻ MasterCard hợp tác với Chainlink, cho phép 3 tỷ chủ thẻ của họ có thể mua trực tiếp tiền điện tử. Khi các nhà xử lý thanh toán cần cơ sở hạ tầng tiền điện tử tuân thủ quy định, họ đã chọn Chainlink.
Chainlink đã ra mắt dòng dữ liệu cho thị trường chứng khoán Mỹ và ETF, cung cấp dữ liệu giá thời gian thực cho các cổ phiếu như Apple, Tesla và chỉ số S&P 500.
Ngân hàng trung ương của Brazil và Hong Kong đang sử dụng Chainlink để thử nghiệm tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) và các thí nghiệm thanh toán chuỗi chéo. Khi chính phủ cần cơ sở hạ tầng blockchain, họ đã chọn Chainlink.
Mô hình luôn nhất quán: Khi các tổ chức chuyển từ giai đoạn thử nghiệm sang triển khai sản xuất, họ đã lựa chọn Chainlink một cách tiêu chuẩn hóa.
Ra mắt "Đô la máy in tiền" của Kho bạc
Vào tháng 8, Chainlink đã công bố một kế hoạch mang tên "Dự trữ Chainlink", về cơ bản là một kế hoạch mua lại cổ phiếu phiên bản Chainlink. Công ty sẽ sử dụng phí mà họ nhận được từ các khách hàng doanh nghiệp (JPMorgan, Mastercard, Sở giao dịch chứng khoán New York) để mua token LINK trên thị trường công khai.
Dưới đây là cách hoạt động của bánh đà:
Bước đầu tiên: Doanh nghiệp thanh toán cho các dòng dữ liệu, dịch vụ chuỗi chéo và giải pháp tuân thủ của Chainlink. Đồng sáng lập Sergey Nazarov xác nhận rằng họ đã tạo ra "hàng trăm triệu đô la doanh thu", trong đó phần ngoại tuyến là khá đáng kể.
Bước thứ hai: Tất cả các khoản thanh toán - cho dù là tiền tệ pháp định, stablecoin hay các loại token khác - đều được tự động chuyển đổi thành LINK thông qua hệ thống trừu tượng thanh toán (Payment Abstraction system).
Bước ba: Một phần LINK vào dự trữ chiến lược và được khóa trong nhiều năm.
Bước 4: Khi ngày càng nhiều tổ chức chuyển đổi tài sản thành token, nhu cầu về dịch vụ Chainlink tăng lên, tạo ra nhiều doanh thu hơn và tự động thu hồi nhiều LINK hơn.
Điều tuyệt vời của hệ thống này là nó gắn kết nhu cầu của LINK trực tiếp với việc áp dụng thương mại trong thế giới thực. Các dự án tiền điện tử truyền thống phụ thuộc vào đầu cơ hoặc tính hữu ích của token trong hệ sinh thái của chúng.
Kể từ khi ra mắt kế hoạch dự trữ, họ đã tích lũy được hơn 150.000 mã thông báo LINK, trị giá khoảng 4,1 triệu USD. Điều này có vẻ không nhiều, nhưng khi xem xét đến quỹ đạo phát triển. Họ đang chuyển từ dự án thử nghiệm sang triển khai sản xuất đồng thời tại nhiều tổ chức.
Chainlink đang chuyển mình từ nhà cung cấp dữ liệu thành "hệ thống giao dịch" như Sergey Nazarov đã nói. Giao dịch của các tổ chức hiện đại không chỉ cần dữ liệu giá cả:
Dữ liệu luồng: Dùng để định giá và ước lượng chính xác.
Khả năng đa chuỗi: Di chuyển tài sản giữa các mạng khác nhau
Danh tính và tuân thủ: Đáp ứng yêu cầu quy định
Chứng minh dự trữ: Xác minh tài sản hỗ trợ
Báo cáo và khả năng kiểm toán: Đáp ứng nhu cầu giám sát của tổ chức
Chainlink có thể là nhà cung cấp duy nhất cung cấp tất cả những dịch vụ này trong một tích hợp duy nhất. Khi các tổ chức muốn token hóa tài sản, họ có thể chỉ hợp tác với Chainlink, thay vì ghép nối giải pháp từ nhiều nhà cung cấp.
Điều này đặt họ ở vị trí độc đáo trong làn sóng token hóa sắp tới. Như Nazarov đã chỉ ra trong cuộc phỏng vấn gần đây, hiện tại chỉ có chưa đến 1% tài sản trên toàn cầu được token hóa. Ngay cả khi đạt 5%, điều đó có nghĩa là toàn bộ thị trường tiền điện tử sẽ mở rộng gấp 10 lần.
Quy mô của cơ hội này thật đáng kinh ngạc. Tài chính truyền thống đại diện cho khoảng 500 triệu tỷ đô la tài sản. Lập luận của Chainlink là phần lớn những tài sản này cuối cùng sẽ được chuyển sang chuỗi, và tất cả chúng đều cần dịch vụ hạ tầng mà Chainlink có thể cung cấp một cách toàn diện.
Sự chia tách giữa Bitcoin và token hóa
Sergey Nazarov đã đưa ra một lập luận hấp dẫn về sự phát triển tương lai của tiền điện tử. Bitcoin có thể thu hút nhu cầu trú ẩn trong những thời kỳ bất ổn, có thể đạt giá trị hàng nghìn tỷ đô la. Nhưng tài sản được mã hóa sẽ vượt xa Bitcoin về quy mô hàng vài bậc.
Bitcoin như vàng kỹ thuật số, đã thu hút những nhà đầu tư tìm kiếm tài sản không tương quan trong những thời kỳ bất ổn. Tài sản token hóa là phiên bản hiệu quả hơn của các sản phẩm tài chính hiện có, với giá trị lên tới hàng triệu tỷ đô la.
Khi quỹ tài sản quốc gia và quỹ hưu trí phân bổ vào tài sản tiền điện tử, họ sẽ không đầu tư 50% vào Bitcoin. Họ sẽ duy trì một danh mục đầu tư đa dạng bao gồm cổ phiếu, hàng hóa, trái phiếu và bất động sản - chỉ là dưới dạng token hóa. Thị trường tiềm năng cho tài sản token hóa là toàn bộ hệ thống tài chính truyền thống.
Sự chuyển đổi này sẽ thay đổi cơ bản định nghĩa của chúng ta về "tiền điện tử". Lĩnh vực tiền điện tử sẽ không còn được định nghĩa bởi các loại tiền điện tử như Bitcoin và Ethereum, mà sẽ được định nghĩa bởi các phiên bản token hóa của tài sản truyền thống. Chainlink đang định vị mình là cơ sở hạ tầng không thể thiếu trong quá trình chuyển đổi này.
Cung ứng động
Nguồn cung lưu thông của LINK đã tăng từ 470 triệu token trong năm 2021 lên 680 triệu token ngày hôm nay, tăng 44%, điều này có vẻ đáng lo ngại cho đến khi bạn hiểu được mục đích sử dụng của những token này.
Sự pha loãng của 210 triệu token đã cung cấp vốn cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng mạnh mẽ nhất trong lịch sử tiền điện tử.
Mở rộng cung về bản chất là vòng gọi vốn A, B và C của Chainlink, chỉ có điều họ không chuyển nhượng cổ phần cho các nhà đầu tư mạo hiểm, mà thay vào đó là tài trợ phát triển thông qua việc bán token. Những người chỉ trích gọi đây là sự pha loãng, trong khi những người ủng hộ thì coi đây là sự đầu tư cần thiết.
Theo dữ liệu từ Tokenomist, 41% tổng nguồn cung LINK (4.119 triệu token) vẫn đang trong trạng thái bị khóa, không có sự kiện giải phóng nào được lên kế hoạch. Điều này cho thấy giai đoạn pha loãng chính có thể đã qua, phần lớn các sự kiện giải phóng lịch sử xảy ra trong giai đoạn phát triển từ 2018-2022.
Quỹ dự trữ chiến lược ra mắt vào tháng 8 năm 2025 đã thay đổi cơ bản động lực này.
41% của token vẫn đang bị khóa, không có kế hoạch mở khóa.
Dự trữ chiến lược tạo ra áp lực mua liên tục
Hiệu ứng ròng phụ thuộc vào sự cân bằng giữa tăng trưởng doanh thu của doanh nghiệp và quyết định mở khóa trong tương lai.
Dữ liệu tích lũy ban đầu cho thấy dự trữ tiếp tục tăng trưởng
Thời điểm này đã tạo ra một bước ngoặt thú vị. Sự gia tăng cung cấp đã tạo ra nguồn vốn cho cơ sở hạ tầng hiện đang tạo ra hàng trăm triệu đô la doanh thu. Những doanh thu này lại cung cấp nguồn vốn cho dự trữ chiến lược, khi việc áp dụng của các tổ chức gia tăng đã loại bỏ token khỏi lưu thông.
Trong vài năm qua, sự pha loãng có vẻ tiêu cực đã trở thành nền tảng cho nhu cầu bền vững trong năm 2025 và tương lai. Các nhà đầu tư chú trọng vào sự mở rộng nguồn cung đã bỏ qua cơ sở hạ tầng đang được xây dựng. Các nhà đầu tư chỉ tập trung vào khối lượng mua lại hiện tại có thể bỏ lỡ những con đường doanh thu quyết định tốc độ tích lũy trong tương lai.
Tất cả điều này đã dẫn đến một câu hỏi.
Khi lớp hạ tầng trở nên có giá trị hơn các ứng dụng chạy trên nó, điều gì sẽ xảy ra?
Năm 2025, tổng giá trị bị khóa (TVS) của Chainlink trong các giao thức tài chính phi tập trung, tài sản được mã hóa và cơ sở hạ tầng chuỗi chéo đã tăng vọt lên hơn 93 tỷ đô la. Họ cung cấp luồng dữ liệu cho hàng nghìn giao thức DeFi. Họ là công nghệ cầu nối giúp các ngân hàng truyền thống thử nghiệm blockchain công cộng. Họ đang xây dựng các công cụ tuân thủ để quyết định ứng dụng tiền điện tử nào là hợp pháp và ứng dụng nào không.
930 tỷ USD này không phải là giá trị của cơ sở hạ tầng - nó hoàn toàn phụ thuộc vào giá trị ứng dụng của cơ sở hạ tầng Chainlink. Cơ sở hạ tầng là mạng oracle Chainlink, dòng dữ liệu và hệ thống nhắn tin đa chuỗi.
Nhưng nếu Chainlink biến mất vào ngày mai, thì có bao nhiêu trong số 93 tỷ đô la này sẽ trở nên vô giá trị? Có bao nhiêu giao thức DeFi sẽ ngừng hoạt động? Có bao nhiêu tài sản token hóa sẽ mất dữ liệu về giá?
Câu trả lời là: phần lớn. Điều này cho thấy cơ sở hạ tầng có thể đã có giá trị hơn ứng dụng, ngay cả khi thị trường chưa nhận ra điều đó.
Họ trở nên quan trọng một cách hệ thống trong lĩnh vực tiền điện tử, một vị trí mà rất ít giao thức có thể đạt được. Hiệu ứng mạng rất rõ ràng: càng nhiều tổ chức sử dụng Chainlink, thì càng nhiều tổ chức khác muốn sử dụng Chainlink, vì tất cả những người khác đã sử dụng Chainlink.
Trong lĩnh vực tiền điện tử, khi mọi người đều cần cùng một dịch vụ cơ sở hạ tầng, hiệu ứng mạng sẽ tự củng cố. Càng nhiều tổ chức sử dụng Chainlink, thì các tổ chức khác càng muốn sử dụng, vì tất cả những người khác đều đã sử dụng Chainlink. Doanh thu có tính bám dính, vì bất kể ứng dụng nào thành công hay thất bại, cơ sở hạ tầng vẫn sẽ tiếp tục thu phí. Các giao thức DeFi đến và đi, nhưng lớp dữ liệu hỗ trợ tất cả các giao thức này vẫn liên tục thu phí. Ứng dụng là hàng hóa, cơ sở hạ tầng là độc quyền. Và độc quyền, như chúng ta biết, thường sẽ chiếm phần lớn giá trị trong hệ sinh thái.
Vết nứt trên nền móng
Nhưng hãy thảo luận một cách thẳng thắn về những vấn đề có thể phát sinh, vì lập luận tăng giá của Chainlink dựa vào nhiều điều có thể không luôn đúng.
Câu hỏi đầu tiên là, mạng oracle khó xây dựng về mặt kỹ thuật. Nhưng khó khăn không nằm ở phần mềm, mà ở việc khiến mọi người đồng ý sử dụng phiên bản của bạn. Hào quang của Chainlink là hiệu ứng mạng và lợi thế tiên phong, chứ không phải một rào cản kỹ thuật không thể vượt qua. Google và Amazon nếu muốn, có thể xây dựng dịch vụ oracle cạnh tranh vào ngày mai. Microsoft cũng vậy. Bất kỳ nhà cung cấp đám mây lớn nào có đội ngũ kỹ sư xuất sắc đều có thể làm được.
Câu hỏi thứ hai là rủi ro bị kiểm soát bởi chính phủ. Chainlink đã trở nên quan trọng đến mức hệ thống, đến nỗi nếu nó thất bại, một phần lớn của hệ thống tài chính được mã hoá cũng sẽ sụp đổ. Đây chính là tình huống khiến các cơ quan quản lý cảm thấy lo lắng về việc "quá lớn để sụp đổ". Điều gì sẽ xảy ra nếu một thượng nghị sĩ nhận ra rằng một công ty tư nhân không có sự giám sát của chính phủ đang kiểm soát dòng dữ liệu của hàng nghìn tỷ tài sản mã hoá? Chainlink có thể đột nhiên thấy mình đối mặt với sự chú ý của các cơ quan quản lý, sự chú ý này có thể biến một doanh nghiệp có lợi nhuận thành một cơn ác mộng về tuân thủ.
Câu hỏi thứ ba là giả thuyết về mã hóa token. Toàn bộ giá trị mà Chainlink mang lại phụ thuộc vào việc tài chính truyền thống chuyển đổi quy mô lớn sang chuỗi. Nhưng nếu không có điều đó? Nếu các ngân hàng quyết định rằng chuỗi khối riêng của họ đã đủ tốt, không cần tương tác với chuỗi công khai thì sao? Nếu môi trường quy định thay đổi, khiến cho việc mã hóa trở nên khó khăn hơn thay vì dễ hơn thì sao? Chainlink đang xây dựng cơ sở hạ tầng cho một tương lai có thể không xảy ra.
Câu hỏi thứ tư đến từ sự cạnh tranh của những đối tượng mà họ phục vụ. JPMorgan hiện đang sử dụng Chainlink, nhưng JPMorgan cũng có hàng nghìn kỹ sư và hàng tỷ đô la ngân sách nghiên cứu và phát triển. Họ quyết định tự xây dựng hệ thống oracle thay vì phải trả phí cho Chainlink mãi mãi, điều đó sẽ mất bao lâu? Câu hỏi này cũng áp dụng cho mọi ngân hàng lớn và công ty quản lý tài sản đang cố gắng token hóa.
Câu hỏi cuối cùng là, liệu có công ty trung gian nào có thể duy trì khả năng định giá lâu dài. Lịch sử chỉ ra rằng, các lớp hạ tầng thường sẽ trở thành hàng hóa theo thời gian. Internet bắt đầu với dịch vụ quay số đắt đỏ, và cuối cùng trở thành băng thông rộng hàng hóa. Điện toán đám mây bắt đầu với mức giá cao của Amazon, và cuối cùng trở thành một cuộc cạnh tranh về chi phí giữa nhiều nhà cung cấp. Tại sao mạng oracle lại khác biệt?
Chainlink đặt cược rằng họ có thể duy trì hiệu ứng mạng và chi phí chuyển đổi mãi mãi. Điều này là khả thi, nhưng cược này thường có hiệu quả cho đến khi đột ngột thất bại.
Nhưng hiện tại, trường hợp thành công này dường như hoàn toàn khác biệt với hệ thống tài chính phi tập trung và không trung gian mà tiền điện tử ban đầu được thiết kế. Ngược lại, nó trông giống như một hệ thống cũ với API hoàn thiện hơn. Ngân hàng vẫn là ngân hàng, cơ quan quản lý vẫn là cơ quan quản lý, và tiền vẫn lưu chuyển trong các tổ chức mà chính phủ có thể kiểm soát.
Chainlink không thay thế hệ thống tài chính truyền thống. Họ đã xây dựng một lớp dịch cho phép hệ thống tài chính truyền thống "nói ngôn ngữ blockchain". Hiện tại, khi lớp dịch này trở nên thiết yếu, vẫn chưa rõ liệu tiền điện tử có cung cấp công cụ tốt hơn cho tài chính phi tập trung hay chỉ đơn thuần là cho tài chính tập trung.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
Từ cái lạnh trở về Máy Oracle
Tác giả: Thejaswini, Nguồn: Token Dispatch
Đội bóng rổ trong mơ năm 1992 đã nghiền nát đối thủ với lợi thế trung bình 44 điểm trong các trận đấu Olympic, nhưng có một chi tiết trong câu chuyện này mà hầu hết mọi người đều không nhớ.
Họ suýt thua trong trận tập luyện đầu tiên với các cầu thủ đại học.
Vấn đề không phải là tài năng. Michael Jordan, Magic Johnson và Larry Bird cùng ở trong một đội, lý thuyết từ ngày đầu tiên đã nên không thể ngăn cản. Nhưng vấn đề là, những siêu sao không tự động tạo thành một đội vô địch. Bạn cần một hệ thống có thể biến lợi thế cá nhân thành lợi thế tập thể. Bạn cần ai đó xây dựng những mối liên kết giúp mọi người cùng phát triển.
HLV của đội bóng mơ ước, Chuck Daly, trong tuần đầu tiên đã làm một việc có vẻ rất nhàm chán, không nổi bật như những cú dunk ấn tượng: ông đã thiết lập các đường chuyền. Ông xác định thời điểm cho các tình huống chắn bóng. Ông tạo ra cơ sở hạ tầng để biến một nhóm các cầu thủ Hall of Fame thành một sức mạnh không thể ngăn cản. Đến khi Olympic diễn ra, phép màu đã xảy ra. Mỗi đường chuyền lại tạo ra cơ hội ghi điểm tốt hơn. Mỗi lần xoay sở phòng ngự đều khiến lần tiếp theo dễ dàng hơn. Mỗi cầu thủ đều làm cho các cầu thủ khác trở nên có giá trị hơn.
Thiên tài nằm ở việc tạo ra cơ sở hạ tầng làm tăng khả năng của mọi người.
Đây cơ bản là những gì Chainlink đã làm trong lĩnh vực tiền điện tử.
Khi các dự án tiền điện tử khác cố gắng trở thành Michael Jordan của blockchain, Chainlink lặng lẽ trở thành Chuck Daly của tài chính kỹ thuật số. Họ đã xây dựng cơ sở hạ tầng giúp những người khác dễ dàng hơn trong việc tham gia.
Năm 2019, Chainlink đã ra mắt mạng chính của mình với mục tiêu rất đơn giản: đưa điểm số sự kiện thể thao và dữ liệu thời tiết vào Ethereum, cho phép mọi người có thể đặt cược vào các trận đấu bóng đá mà không phụ thuộc vào các công ty cá cược tập trung. Sáu năm sau, JPMorgan đã sử dụng cùng một cơ sở hạ tầng để thực hiện giao dịch thanh toán trái phiếu chính phủ liên chuỗi, trong khi Cục Dự trữ Liên bang gật đầu chấp thuận ở hậu trường.
Chainlink đã giải quyết vấn đề được gọi là "vấn đề oracle" trong thế giới tiền điện tử, thực chất là blockchain như một hòn đảo số, không thể giao tiếp hoặc lắng nghe bất kỳ điều gì. Nếu bạn muốn hợp đồng thông minh của mình biết giá cổ phiếu của Apple, hoặc liệu Kansas có mưa hôm qua hay không, hoặc có phải tài khoản ngân hàng của một ai đó thực sự có số tiền đô la mà họ tuyên bố hay không, bạn cần một cái gì đó để truyền tải những thông tin này lên blockchain. Cái này chính là oracle, và Chainlink chính là oracle đã nuốt chửng tất cả các oracle khác.
Chainlink đã hỗ trợ hơn 60% giá trị tài chính phi tập trung (DeFi), gần 80% trên Ethereum. Khi các tài sản truyền thống chuyển sang chuỗi, chúng sẽ cần cơ sở hạ tầng giống như DeFi. Chainlink là người tiên phong trên thị trường và đang xây dựng các tiêu chuẩn mà các nền tảng khác sẽ theo đuổi.
Để tôi giải thích về cơ sở hạ tầng này.
Chainlink ban đầu không có ý định trở thành cầu nối giữa Phố Wall và Web3. Nhưng vào một thời điểm nào đó, các tổ chức tài chính truyền thống đã nhận ra một vấn đề: nếu bạn muốn mã hóa trái phiếu quốc gia, bạn cần một phương pháp để chứng minh rằng trái phiếu quốc gia thực sự tồn tại và giá trị của nó như bạn nói.
Vì vậy, hệ thống chứng minh dự trữ của Chainlink (Proof of Reserve) đã xuất hiện, nghe có vẻ rất cao cấp, nhưng thực ra chỉ là một cách rất phức tạp để chứng minh rằng bạn không đang thực hiện trò lừa đảo dự trữ một phần.
Đột nhiên, mỗi nhà phát hành stablecoin chính đều cần dịch vụ này, vì chỉ nói với mọi người "hãy tin chúng tôi, chúng tôi chắc chắn có 100 tỷ đô la trái phiếu chính phủ" đã không đủ để đối phó với các cơ quan quản lý, đặc biệt là sau khủng hoảng Terra và FTX.
Tiếp theo, đã ra mắt giao thức tương tác chuỗi chéo (CCIP), cho phép tài sản di chuyển giữa các blockchain khác nhau. Điều này giống như xây dựng một bộ dịch đa năng. Nó giúp các ngân hàng giao tiếp qua các rào cản blockchain. Kết quả là, JPMorgan giờ đây có thể gửi khoản tiền gửi token hóa từ mạng Ethereum riêng của họ sang mạng Solana công cộng, trong khi Chainlink đóng vai trò là sứ giả đáng tin cậy.
Chainlink còn xây dựng các công cụ đặc biệt giúp các tổ chức tuân thủ quy định.
Công cụ tuân thủ tự động mới của họ (ACE) có thể tự động xử lý tất cả công việc giấy tờ quy định để hợp pháp hóa giao dịch tiền điện tử. Bạn muốn di chuyển tài sản mã hóa giữa các blockchain trong khi vẫn duy trì tuân thủ chống rửa tiền (AML), xác minh biết khách hàng của bạn (KYC) và theo dõi kiểm toán? Chainlink sẽ tự động xử lý tất cả những điều này, đảm bảo mỗi giao dịch đều phù hợp với bất kỳ yêu cầu quy định nào trong khu vực pháp lý của bạn.
Điều này khiến họ hoàn hảo để định vị trong làn sóng tài chính token hóa sắp tới. Mỗi ngân hàng, công ty quản lý tài sản và cơ quan chính phủ muốn thử nghiệm công nghệ blockchain đều cần phải giải quyết các vấn đề tuân thủ trước tiên.
Câu chuyện của Chainlink vào năm 2025 đặc biệt thu hút.
Tuttle Capital đã nộp đơn cho quỹ ETF Chainlink đầu tiên vào tháng 1, dự kiến Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) sẽ đưa ra quyết định vào mùa thu năm 2025. Thời điểm này hoàn toàn phù hợp với môi trường quy định hiện tại hỗ trợ tiền điện tử.
Kinexys của JPMorgan đã hoàn thành việc thanh toán hàng hóa giữa các chuỗi đầu tiên giữa hệ thống ngân hàng truyền thống và blockchain công cộng bằng cách sử dụng Chainlink.
Sàn giao dịch liên lục địa (Intercontinental Exchange), tức là công ty mẹ của Sàn giao dịch chứng khoán New York, đã tích hợp chuỗi dữ liệu Chainlink (Data Streams), đưa dữ liệu ngoại hối và kim loại quý vào chuỗi. Khi sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất thế giới cần cơ sở hạ tầng oracle, họ đã chọn Chainlink.
Thẻ MasterCard hợp tác với Chainlink, cho phép 3 tỷ chủ thẻ của họ có thể mua trực tiếp tiền điện tử. Khi các nhà xử lý thanh toán cần cơ sở hạ tầng tiền điện tử tuân thủ quy định, họ đã chọn Chainlink.
Chainlink đã ra mắt dòng dữ liệu cho thị trường chứng khoán Mỹ và ETF, cung cấp dữ liệu giá thời gian thực cho các cổ phiếu như Apple, Tesla và chỉ số S&P 500.
Ngân hàng trung ương của Brazil và Hong Kong đang sử dụng Chainlink để thử nghiệm tiền tệ kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) và các thí nghiệm thanh toán chuỗi chéo. Khi chính phủ cần cơ sở hạ tầng blockchain, họ đã chọn Chainlink.
Mô hình luôn nhất quán: Khi các tổ chức chuyển từ giai đoạn thử nghiệm sang triển khai sản xuất, họ đã lựa chọn Chainlink một cách tiêu chuẩn hóa.
Ra mắt "Đô la máy in tiền" của Kho bạc
Vào tháng 8, Chainlink đã công bố một kế hoạch mang tên "Dự trữ Chainlink", về cơ bản là một kế hoạch mua lại cổ phiếu phiên bản Chainlink. Công ty sẽ sử dụng phí mà họ nhận được từ các khách hàng doanh nghiệp (JPMorgan, Mastercard, Sở giao dịch chứng khoán New York) để mua token LINK trên thị trường công khai.
Dưới đây là cách hoạt động của bánh đà:
Bước đầu tiên: Doanh nghiệp thanh toán cho các dòng dữ liệu, dịch vụ chuỗi chéo và giải pháp tuân thủ của Chainlink. Đồng sáng lập Sergey Nazarov xác nhận rằng họ đã tạo ra "hàng trăm triệu đô la doanh thu", trong đó phần ngoại tuyến là khá đáng kể.
Bước thứ hai: Tất cả các khoản thanh toán - cho dù là tiền tệ pháp định, stablecoin hay các loại token khác - đều được tự động chuyển đổi thành LINK thông qua hệ thống trừu tượng thanh toán (Payment Abstraction system).
Bước ba: Một phần LINK vào dự trữ chiến lược và được khóa trong nhiều năm.
Bước 4: Khi ngày càng nhiều tổ chức chuyển đổi tài sản thành token, nhu cầu về dịch vụ Chainlink tăng lên, tạo ra nhiều doanh thu hơn và tự động thu hồi nhiều LINK hơn.
Điều tuyệt vời của hệ thống này là nó gắn kết nhu cầu của LINK trực tiếp với việc áp dụng thương mại trong thế giới thực. Các dự án tiền điện tử truyền thống phụ thuộc vào đầu cơ hoặc tính hữu ích của token trong hệ sinh thái của chúng.
Kể từ khi ra mắt kế hoạch dự trữ, họ đã tích lũy được hơn 150.000 mã thông báo LINK, trị giá khoảng 4,1 triệu USD. Điều này có vẻ không nhiều, nhưng khi xem xét đến quỹ đạo phát triển. Họ đang chuyển từ dự án thử nghiệm sang triển khai sản xuất đồng thời tại nhiều tổ chức.
Chainlink đang chuyển mình từ nhà cung cấp dữ liệu thành "hệ thống giao dịch" như Sergey Nazarov đã nói. Giao dịch của các tổ chức hiện đại không chỉ cần dữ liệu giá cả:
Chainlink có thể là nhà cung cấp duy nhất cung cấp tất cả những dịch vụ này trong một tích hợp duy nhất. Khi các tổ chức muốn token hóa tài sản, họ có thể chỉ hợp tác với Chainlink, thay vì ghép nối giải pháp từ nhiều nhà cung cấp.
Điều này đặt họ ở vị trí độc đáo trong làn sóng token hóa sắp tới. Như Nazarov đã chỉ ra trong cuộc phỏng vấn gần đây, hiện tại chỉ có chưa đến 1% tài sản trên toàn cầu được token hóa. Ngay cả khi đạt 5%, điều đó có nghĩa là toàn bộ thị trường tiền điện tử sẽ mở rộng gấp 10 lần.
Quy mô của cơ hội này thật đáng kinh ngạc. Tài chính truyền thống đại diện cho khoảng 500 triệu tỷ đô la tài sản. Lập luận của Chainlink là phần lớn những tài sản này cuối cùng sẽ được chuyển sang chuỗi, và tất cả chúng đều cần dịch vụ hạ tầng mà Chainlink có thể cung cấp một cách toàn diện.
Sự chia tách giữa Bitcoin và token hóa
Sergey Nazarov đã đưa ra một lập luận hấp dẫn về sự phát triển tương lai của tiền điện tử. Bitcoin có thể thu hút nhu cầu trú ẩn trong những thời kỳ bất ổn, có thể đạt giá trị hàng nghìn tỷ đô la. Nhưng tài sản được mã hóa sẽ vượt xa Bitcoin về quy mô hàng vài bậc.
Bitcoin như vàng kỹ thuật số, đã thu hút những nhà đầu tư tìm kiếm tài sản không tương quan trong những thời kỳ bất ổn. Tài sản token hóa là phiên bản hiệu quả hơn của các sản phẩm tài chính hiện có, với giá trị lên tới hàng triệu tỷ đô la.
Khi quỹ tài sản quốc gia và quỹ hưu trí phân bổ vào tài sản tiền điện tử, họ sẽ không đầu tư 50% vào Bitcoin. Họ sẽ duy trì một danh mục đầu tư đa dạng bao gồm cổ phiếu, hàng hóa, trái phiếu và bất động sản - chỉ là dưới dạng token hóa. Thị trường tiềm năng cho tài sản token hóa là toàn bộ hệ thống tài chính truyền thống.
Sự chuyển đổi này sẽ thay đổi cơ bản định nghĩa của chúng ta về "tiền điện tử". Lĩnh vực tiền điện tử sẽ không còn được định nghĩa bởi các loại tiền điện tử như Bitcoin và Ethereum, mà sẽ được định nghĩa bởi các phiên bản token hóa của tài sản truyền thống. Chainlink đang định vị mình là cơ sở hạ tầng không thể thiếu trong quá trình chuyển đổi này.
Cung ứng động
Nguồn cung lưu thông của LINK đã tăng từ 470 triệu token trong năm 2021 lên 680 triệu token ngày hôm nay, tăng 44%, điều này có vẻ đáng lo ngại cho đến khi bạn hiểu được mục đích sử dụng của những token này.
Sự pha loãng của 210 triệu token đã cung cấp vốn cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng mạnh mẽ nhất trong lịch sử tiền điện tử.
Mở rộng cung về bản chất là vòng gọi vốn A, B và C của Chainlink, chỉ có điều họ không chuyển nhượng cổ phần cho các nhà đầu tư mạo hiểm, mà thay vào đó là tài trợ phát triển thông qua việc bán token. Những người chỉ trích gọi đây là sự pha loãng, trong khi những người ủng hộ thì coi đây là sự đầu tư cần thiết.
Theo dữ liệu từ Tokenomist, 41% tổng nguồn cung LINK (4.119 triệu token) vẫn đang trong trạng thái bị khóa, không có sự kiện giải phóng nào được lên kế hoạch. Điều này cho thấy giai đoạn pha loãng chính có thể đã qua, phần lớn các sự kiện giải phóng lịch sử xảy ra trong giai đoạn phát triển từ 2018-2022.
Quỹ dự trữ chiến lược ra mắt vào tháng 8 năm 2025 đã thay đổi cơ bản động lực này.
Thời điểm này đã tạo ra một bước ngoặt thú vị. Sự gia tăng cung cấp đã tạo ra nguồn vốn cho cơ sở hạ tầng hiện đang tạo ra hàng trăm triệu đô la doanh thu. Những doanh thu này lại cung cấp nguồn vốn cho dự trữ chiến lược, khi việc áp dụng của các tổ chức gia tăng đã loại bỏ token khỏi lưu thông.
Trong vài năm qua, sự pha loãng có vẻ tiêu cực đã trở thành nền tảng cho nhu cầu bền vững trong năm 2025 và tương lai. Các nhà đầu tư chú trọng vào sự mở rộng nguồn cung đã bỏ qua cơ sở hạ tầng đang được xây dựng. Các nhà đầu tư chỉ tập trung vào khối lượng mua lại hiện tại có thể bỏ lỡ những con đường doanh thu quyết định tốc độ tích lũy trong tương lai.
Tất cả điều này đã dẫn đến một câu hỏi.
Khi lớp hạ tầng trở nên có giá trị hơn các ứng dụng chạy trên nó, điều gì sẽ xảy ra?
Năm 2025, tổng giá trị bị khóa (TVS) của Chainlink trong các giao thức tài chính phi tập trung, tài sản được mã hóa và cơ sở hạ tầng chuỗi chéo đã tăng vọt lên hơn 93 tỷ đô la. Họ cung cấp luồng dữ liệu cho hàng nghìn giao thức DeFi. Họ là công nghệ cầu nối giúp các ngân hàng truyền thống thử nghiệm blockchain công cộng. Họ đang xây dựng các công cụ tuân thủ để quyết định ứng dụng tiền điện tử nào là hợp pháp và ứng dụng nào không.
930 tỷ USD này không phải là giá trị của cơ sở hạ tầng - nó hoàn toàn phụ thuộc vào giá trị ứng dụng của cơ sở hạ tầng Chainlink. Cơ sở hạ tầng là mạng oracle Chainlink, dòng dữ liệu và hệ thống nhắn tin đa chuỗi.
Nhưng nếu Chainlink biến mất vào ngày mai, thì có bao nhiêu trong số 93 tỷ đô la này sẽ trở nên vô giá trị? Có bao nhiêu giao thức DeFi sẽ ngừng hoạt động? Có bao nhiêu tài sản token hóa sẽ mất dữ liệu về giá?
Câu trả lời là: phần lớn. Điều này cho thấy cơ sở hạ tầng có thể đã có giá trị hơn ứng dụng, ngay cả khi thị trường chưa nhận ra điều đó.
Họ trở nên quan trọng một cách hệ thống trong lĩnh vực tiền điện tử, một vị trí mà rất ít giao thức có thể đạt được. Hiệu ứng mạng rất rõ ràng: càng nhiều tổ chức sử dụng Chainlink, thì càng nhiều tổ chức khác muốn sử dụng Chainlink, vì tất cả những người khác đã sử dụng Chainlink.
Trong lĩnh vực tiền điện tử, khi mọi người đều cần cùng một dịch vụ cơ sở hạ tầng, hiệu ứng mạng sẽ tự củng cố. Càng nhiều tổ chức sử dụng Chainlink, thì các tổ chức khác càng muốn sử dụng, vì tất cả những người khác đều đã sử dụng Chainlink. Doanh thu có tính bám dính, vì bất kể ứng dụng nào thành công hay thất bại, cơ sở hạ tầng vẫn sẽ tiếp tục thu phí. Các giao thức DeFi đến và đi, nhưng lớp dữ liệu hỗ trợ tất cả các giao thức này vẫn liên tục thu phí. Ứng dụng là hàng hóa, cơ sở hạ tầng là độc quyền. Và độc quyền, như chúng ta biết, thường sẽ chiếm phần lớn giá trị trong hệ sinh thái.
Vết nứt trên nền móng
Nhưng hãy thảo luận một cách thẳng thắn về những vấn đề có thể phát sinh, vì lập luận tăng giá của Chainlink dựa vào nhiều điều có thể không luôn đúng.
Câu hỏi đầu tiên là, mạng oracle khó xây dựng về mặt kỹ thuật. Nhưng khó khăn không nằm ở phần mềm, mà ở việc khiến mọi người đồng ý sử dụng phiên bản của bạn. Hào quang của Chainlink là hiệu ứng mạng và lợi thế tiên phong, chứ không phải một rào cản kỹ thuật không thể vượt qua. Google và Amazon nếu muốn, có thể xây dựng dịch vụ oracle cạnh tranh vào ngày mai. Microsoft cũng vậy. Bất kỳ nhà cung cấp đám mây lớn nào có đội ngũ kỹ sư xuất sắc đều có thể làm được.
Câu hỏi thứ hai là rủi ro bị kiểm soát bởi chính phủ. Chainlink đã trở nên quan trọng đến mức hệ thống, đến nỗi nếu nó thất bại, một phần lớn của hệ thống tài chính được mã hoá cũng sẽ sụp đổ. Đây chính là tình huống khiến các cơ quan quản lý cảm thấy lo lắng về việc "quá lớn để sụp đổ". Điều gì sẽ xảy ra nếu một thượng nghị sĩ nhận ra rằng một công ty tư nhân không có sự giám sát của chính phủ đang kiểm soát dòng dữ liệu của hàng nghìn tỷ tài sản mã hoá? Chainlink có thể đột nhiên thấy mình đối mặt với sự chú ý của các cơ quan quản lý, sự chú ý này có thể biến một doanh nghiệp có lợi nhuận thành một cơn ác mộng về tuân thủ.
Câu hỏi thứ ba là giả thuyết về mã hóa token. Toàn bộ giá trị mà Chainlink mang lại phụ thuộc vào việc tài chính truyền thống chuyển đổi quy mô lớn sang chuỗi. Nhưng nếu không có điều đó? Nếu các ngân hàng quyết định rằng chuỗi khối riêng của họ đã đủ tốt, không cần tương tác với chuỗi công khai thì sao? Nếu môi trường quy định thay đổi, khiến cho việc mã hóa trở nên khó khăn hơn thay vì dễ hơn thì sao? Chainlink đang xây dựng cơ sở hạ tầng cho một tương lai có thể không xảy ra.
Câu hỏi thứ tư đến từ sự cạnh tranh của những đối tượng mà họ phục vụ. JPMorgan hiện đang sử dụng Chainlink, nhưng JPMorgan cũng có hàng nghìn kỹ sư và hàng tỷ đô la ngân sách nghiên cứu và phát triển. Họ quyết định tự xây dựng hệ thống oracle thay vì phải trả phí cho Chainlink mãi mãi, điều đó sẽ mất bao lâu? Câu hỏi này cũng áp dụng cho mọi ngân hàng lớn và công ty quản lý tài sản đang cố gắng token hóa.
Câu hỏi cuối cùng là, liệu có công ty trung gian nào có thể duy trì khả năng định giá lâu dài. Lịch sử chỉ ra rằng, các lớp hạ tầng thường sẽ trở thành hàng hóa theo thời gian. Internet bắt đầu với dịch vụ quay số đắt đỏ, và cuối cùng trở thành băng thông rộng hàng hóa. Điện toán đám mây bắt đầu với mức giá cao của Amazon, và cuối cùng trở thành một cuộc cạnh tranh về chi phí giữa nhiều nhà cung cấp. Tại sao mạng oracle lại khác biệt?
Chainlink đặt cược rằng họ có thể duy trì hiệu ứng mạng và chi phí chuyển đổi mãi mãi. Điều này là khả thi, nhưng cược này thường có hiệu quả cho đến khi đột ngột thất bại.
Nhưng hiện tại, trường hợp thành công này dường như hoàn toàn khác biệt với hệ thống tài chính phi tập trung và không trung gian mà tiền điện tử ban đầu được thiết kế. Ngược lại, nó trông giống như một hệ thống cũ với API hoàn thiện hơn. Ngân hàng vẫn là ngân hàng, cơ quan quản lý vẫn là cơ quan quản lý, và tiền vẫn lưu chuyển trong các tổ chức mà chính phủ có thể kiểm soát.
Chainlink không thay thế hệ thống tài chính truyền thống. Họ đã xây dựng một lớp dịch cho phép hệ thống tài chính truyền thống "nói ngôn ngữ blockchain". Hiện tại, khi lớp dịch này trở nên thiết yếu, vẫn chưa rõ liệu tiền điện tử có cung cấp công cụ tốt hơn cho tài chính phi tập trung hay chỉ đơn thuần là cho tài chính tập trung.