Hướng dẫn nhận diện rủi ro pháp lý trong dự án Web3: Ý thức tuân thủ cần thiết cho các nhà phát triển
Trong bối cảnh ngành Web3 đang phát triển nhanh chóng, nhiều doanh nhân và nhà phát triển dễ dàng bỏ qua một cạm bẫy tuân thủ quan trọng: chỉ cần đăng ký dự án ở nước ngoài hoặc triển khai máy chủ ở nước ngoài, có thể đạt được "tuân thủ tự nhiên". Thực tế, cốt lõi của việc dự án có tuân thủ hay không nằm ở mô hình kinh doanh, cấu trúc tài chính và hoạt động thực tế của nó, chứ không phải là cấu trúc ra nước ngoài bề ngoài. Đăng ký ở nước ngoài có thể được coi là một khía cạnh của sự tuân thủ, nhưng không nên trở thành cái cớ để che giấu các hành vi thương mại có rủi ro cao. Đặc biệt là đối với những đội ngũ còn ở trong nước và chủ yếu cung cấp dịch vụ cho người dùng Trung Quốc, càng nên chú ý nghiêm ngặt đến ranh giới pháp lý của dự án và rủi ro tuân thủ hình sự.
Bài viết này sẽ tập trung phân tích: với tư cách là nhà phát triển, làm thế nào để nhanh chóng xác định một dự án Web3 có chạm đến "đường đỏ hình sự" hay không? Chúng tôi sẽ lấy bốn loại mô hình rủi ro vi phạm Web3 thường gặp trong thực tiễn làm ví dụ, giúp các nhà phát triển từ cấu trúc dự án, chức năng hệ thống, lưu thông token và các khía cạnh khác để thiết lập khả năng nhận diện cơ bản. Chỉ cần có thể nhận diện và tránh những loại dự án rủi ro thường gặp này ở giai đoạn đầu, có khả năng tránh được phần lớn rủi ro pháp lý hình sự.
Cần lưu ý rằng, bài viết này chủ yếu nhắm đến những người làm trong lĩnh vực Web3 mong muốn phát triển lâu dài, coi trọng việc xây dựng sự tuân thủ dự án, có nhận thức nhất định về rủi ro pháp lý, đặc biệt là những dự án có nhận thức cơ bản về sự tuân thủ và có khả năng lập kế hoạch kinh doanh nhất định. Còn đối với những dự án giả mạo được thành lập với mục đích rõ ràng như huy động vốn bất hợp pháp, lừa đảo, rửa tiền, không nằm trong phạm vi thảo luận của bài viết này.
Làm thế nào để xác định một dự án Web3 có vi phạm các ranh giới pháp lý?
Phần này, chúng tôi sẽ từ góc độ của nhà phát triển, giúp các kỹ sư xác định các tín hiệu rủi ro cao có thể tồn tại trong dự án từ logic kinh doanh và cấu trúc hệ thống.
Việc nhận diện này không yêu cầu các nhà phát triển phải có hệ thống kiến thức pháp luật hoàn chỉnh. Chỉ cần nắm được một số "mô hình tần suất cao + điểm đánh giá quan trọng" trong khung cơ bản, có thể bước đầu đánh giá một dự án có chạm đến ranh giới pháp lý hay không.
Nhận diện chiều thứ nhất: Tội mở sòng bạc liên quan đến cờ bạc (
Đặc điểm điển hình: Cổng nạp tiền + Cách chơi ngẫu nhiên + Đường rút tiền khả thi
Các yếu tố vòng khép kín chính thường bao gồm nếu dự án Web3 cấu thành tội mở sòng bạc:
Có tồn tại hành vi nạp tiền không, đặc biệt là thông qua tiền ảo ) như USDT( nạp tiền;
Nền tảng có thiết kế các trò chơi có tính ngẫu nhiên như rút thăm, dự đoán, mở hộp không?
Có đường rút tiền không, ví dụ như token của dự án có thể đổi sang các loại tiền tệ chính và lưu thông đến các nền tảng giao dịch, sau đó quy đổi thành tiền pháp định.
Quy trình ba bước "nạp tiền - đặt cược - rút tiền" này rất dễ bị các cơ quan tư pháp coi là "chuỗi khép kín liên quan đến cờ bạc".
Lấy trò chơi Web3 )GameFi( làm ví dụ, khi dự án trò chơi trên chuỗi đáp ứng đồng thời ba điểm nêu trên, ngay cả khi nhà phát triển chỉ phụ trách giao diện trước, tích hợp ví, cơ chế thưởng và các mô-đun khác, họ cũng có thể phải đối mặt với rủi ro pháp lý cao do tham gia sâu vào việc xây dựng vòng kín liên quan đến cờ bạc.
) Nhận diện chiều thứ hai: Tổ chức, lãnh đạo tội phạm hoạt động lừa đảo###
Đặc điểm điển hình: Người dùng nộp phí + Mời gọi hoàn tiền + Chuỗi lợi nhuận nhiều cấp
Rủi ro của loại dự án này nằm ở chỗ liệu cơ chế khuyến khích có cấu thành "cấu trúc hoàn trả theo hình kim tự tháp" hay không. Nếu các nhà phát triển công nghệ chịu trách nhiệm xây dựng các chức năng như hệ thống tính toán hoa hồng, mô-đun quyền hạn cấp bậc, logic phân phối lợi nhuận của các nút, thì nếu họ thiếu khả năng đánh giá tổng thể về cấu trúc thương mại, không đưa ra đánh giá thận trọng về "logic dòng tiền + thiết kế cấu trúc cấp bậc", thì rất dễ dàng vô tình hỗ trợ trong việc hoàn thành việc xây dựng kỹ thuật của một hệ thống đa cấp.
Dưới đây là những đặc điểm cấu trúc thường gặp của mô hình đa cấp:
Người dùng nộp phí tham gia: Nếu cần mua coin, nạp tiền, mua gói dịch vụ trước, thì mới có đủ điều kiện tham gia;
Hoa hồng giới thiệu: Người giới thiệu có thể nhận thưởng khi mời người khác đăng ký hoặc đầu tư;
Quan hệ đa cấp: tồn tại cấu trúc cấp bậc, hoa hồng được phát theo từng cấp giảm dần;
Sản phẩm có tính phụ thuộc yếu: Dự án không dựa vào hàng hóa hoặc dịch vụ thực tế để kiếm lời, mà dựa vào việc mở rộng số lượng người tham gia và hoa hồng.
Trong các chiến lược quảng bá Web3 như "Chương trình Đại sứ", "Khuyến khích nút" và "Cơ chế đối tác cộng đồng", nếu mô hình thưởng được xây dựng xung quanh việc phát triển nhân sự và liên quan trực tiếp đến hành vi đóng phí, cấu trúc cấp bậc, thì cần đặc biệt chú ý xem có nghi ngờ liên quan đến đa cấp hay không.
Các nhà phát triển công nghệ nếu chịu trách nhiệm xây dựng thuật toán hoàn tiền, cơ sở dữ liệu phân cấp, logic thanh toán người dùng, và nằm ở vị trí cốt lõi của dự án, ngay cả khi không tham gia trực tiếp vào hành vi quảng bá, cũng có thể bị coi là đồng phạm vì "cung cấp hỗ trợ kỹ thuật quan trọng".
( Nhận diện chiều thứ ba: Liên quan đến các loại tập trung vốn phi pháp ) Tội phạm hấp thụ tiền gửi công chúng/trộm cắp vốn
Đặc điểm điển hình: Huy động vốn từ công chúng + Cam kết lợi nhuận + Không có tư cách tài chính
Khó khăn trong việc nhận diện các dự án huy động vốn trái phép tương đối thấp, các điểm rủi ro chủ yếu tập trung ở hai khía cạnh:
Một là nguồn vốn rộng rãi và không cụ thể, tức là hướng tới công chúng để huy động vốn; Hai là cam kết lợi nhuận hoặc hoàn trả, thu hút dòng tiền.
Trong các dự án Web3, nếu sử dụng "phát coin" "đầu tư máy đào" "đổi điểm" "lợi nhuận kỳ vọng" làm phương thức huy động vốn cốt lõi, thì sẽ dễ dàng rơi vào phạm vi định tính của việc thu hút vốn công chúng trái phép hoặc lừa đảo huy động vốn.
Các mô hình rủi ro cao phổ biến bao gồm:
Không có sự chấp thuận của cơ quan quản lý tài chính, phát hành đồng tiền và huy động vốn một cách tự ý cho công chúng;
Nền tảng cam kết "bảo toàn vốn và lợi nhuận cao" hoặc thiết lập lợi tức cố định;
Nền tảng đầu tư tài chính giả, cho thuê máy đào, cơ chế chia sẻ lợi nhuận;
Thành lập quỹ, cho phép người dùng đổi token hoặc điểm lấy tài sản có thể rút như USDT trên nền tảng.
Trong thực tiễn tư pháp, việc có cấu thành "tội nhận tiền gửi công chúng trái phép" hay không, thường sẽ được xác định một cách tổng hợp dựa trên "bốn tiêu chuẩn": tức là có tính chất trái phép ### không có tư cách tài chính (, tính công khai ) quảng bá đến đối tượng không xác định (, tính dụ dỗ ) hứa hẹn lợi nhuận cao (, tính xã hội ) nguồn vốn rộng rãi (.
Trong các dự án như vậy, nếu các nhà phát triển tham gia sâu vào thiết kế cấu trúc như logic phát hành token, mô-đun đổi điểm - token, hệ thống sản phẩm tài chính, thì ngay cả khi không tham gia vào hoạt động và quảng bá bên ngoài, họ cũng có thể bị coi là đồng phạm vì hành vi "hỗ trợ công nghệ then chốt".
Đặc biệt trong trường hợp hệ thống hình thành dòng tiền khép kín + kỳ vọng lợi nhuận, cơ quan tư pháp thường sẽ đưa các nhà phát triển vào phạm vi truy quét.
) Nhận diện chiều kích bốn: Liên quan đến các loại tội phạm kinh doanh bất hợp pháp ( Tội phạm kinh doanh bất hợp pháp )
Đặc điểm điển hình: Giao dịch tiền điện tử + Trao đổi ngoại tệ ngoài sàn + Kênh nạp/rút tiền pháp định
Trong các dự án Web3, các tình huống rủi ro điển hình của "tội phạm kinh doanh bất hợp pháp" thường tập trung vào khâu sàn giao dịch tiền ảo bị nghi ngờ trong việc môi giới đổi giữa nhân dân tệ và ngoại tệ, đặc biệt khi tiền ảo được sử dụng làm trung gian trong việc giao dịch đối kháng, điều này có thể dẫn đến việc xác định pháp lý về hoạt động kinh doanh bất hợp pháp liên quan đến chuyển đổi tiền tệ qua biên giới.
Dưới đây là các mẫu hành vi rủi ro cao thường gặp:
Cung cấp dịch vụ nạp, rút tiền, và giao dịch giữa tiền ảo và Nhân dân tệ;
Thiết lập mô-đun giao dịch OTC ngoài sàn, kết nối việc trao đổi giữa các đồng tiền và tiền pháp định;
Nền tảng thông qua các loại tiền như USDT hoặc BTC, kết nối người dùng C-end với tài khoản nước ngoài để hoàn thành việc đổi tiền.
Tiến hành hoạt động mua bán ngoại hối, cung cấp dịch vụ thanh toán và kết nối mà không có sự cho phép.
Trong thực tiễn tư pháp, ngay cả khi nền tảng không trực tiếp nắm giữ tiền của khách hàng, chỉ cần xây dựng hệ thống khớp lệnh, logic khớp đổi hoặc giao diện khớp giao dịch, phía kỹ thuật cũng có thể bị xác định là đồng phạm vì "tổ chức thực hiện hành vi kinh doanh trái phép".
Đặc biệt trong ba tình huống điển hình sau, các nhà phát triển nên hết sức cảnh giác:
Dự án đã kết nối người dùng nước ngoài với các bên tài chính trong nước, hình thành lộ trình đối kháng;
Nền tảng sử dụng các loại tiền như USDT, BTC, ETH làm phương tiện trao đổi, thực hiện việc quy đổi Nhân dân tệ sang ngoại tệ hoặc quy đổi ngược lại;
Nhân viên kỹ thuật đã dẫn dắt phát triển các mô-đun chức năng như mô-đun nạp và rút tiền, chương trình giao dịch tự động, các giao diện API quan trọng.
Dù các nhà phát triển có tham gia trực tiếp vào việc thanh toán hay không, chỉ cần hệ thống có khả năng "giao dịch + đổi tiền + chuyển đổi đa tiền tệ", thì dễ dàng rơi vào phạm vi bị xử lý theo tội kinh doanh trái phép.
Làm thế nào để nhận diện chính xác các dự án Web3 nguy hiểm, tránh rủi ro pháp lý hình sự?
Nhiều nhà phát triển thường đưa ra lý do biện hộ sau khi xảy ra sự việc là: "Tôi chỉ phát triển tính năng theo yêu cầu, tôi không hiểu cụ thể cách chơi."
Nhưng trong thực tiễn tư pháp, thường khó có thể xác lập tuyên bố này. Nguyên nhân là, việc có cấu thành trách nhiệm hình sự hay không không chỉ phụ thuộc vào việc có tham gia trực tiếp vào hành vi vi phạm hay không, mà còn phụ thuộc vào việc người thực hiện hành vi có "biết rõ" rằng hệ thống mà họ phát triển đang cung cấp sự hỗ trợ thực chất cho hành vi vi phạm hay không.
Theo lý thuyết đồng phạm trong luật hình sự của nước ta, chỉ cần người thực hiện hành vi biết rõ người khác thực hiện tội phạm, vẫn cung cấp kỹ thuật, hỗ trợ, điều kiện thuận lợi, thì có thể bị xác định là đồng phạm, đồng phạm, và phải chịu trách nhiệm hình sự theo luật.
Đối với các kỹ thuật viên, cơ quan tư pháp thường sẽ đánh giá từ một số góc độ sau đây để xác định liệu họ có "nên biết" về rủi ro vi phạm pháp luật của dự án hay không:
Có phải là thành viên cốt lõi của dự án, như đối tác kỹ thuật, CTO, kiến trúc sư hệ thống, v.v;
Có tham gia sâu vào cấu trúc tài chính, logic token, kênh nạp và rút tiền và các mô-đun quan trọng khác;
Có từng đặt ra nghi vấn hoặc đề xuất thay đổi về tính hợp pháp của dự án, dòng tiền, và sự tuân thủ của cách chơi hay không;
Có nhận được phần thưởng cao, ký kết thỏa thuận hợp tác sâu, hưởng tỷ lệ chia cổ tức, v.v., cho thấy sự ràng buộc lợi ích sâu sắc với nền tảng.
Trong các dự án Web3, các nhà phát triển công nghệ thường không chỉ là những nhân vật hỗ trợ bên lề, mà là những yếu tố then chốt thúc đẩy dự án triển khai và vận hành.
Càng là những nhân viên kỹ thuật đảm nhiệm các vai trò quan trọng như CTO, kiến trúc sư hệ thống, nhà phát triển cốt lõi, càng khó để tuyên bố "tôi không biết" hoặc "tôi chỉ là bên ngoài" - những nhân viên kỹ thuật chủ chốt này thường bị cơ quan tư pháp coi là những người có khả năng kiểm soát thực chất đối với việc vận hành dự án.
Vậy, với tư cách là nhà phát triển, làm thế nào để nhận diện tín hiệu rủi ro, xác định ranh giới trách nhiệm ngay từ giai đoạn đầu của dự án, tránh "bị đổ lỗi một cách thụ động"? Dưới đây là một số điểm mà nhân viên kỹ thuật cần tự kiểm tra trước khi gia nhập hoặc tiếp nhận hợp tác.
Các nhà phát triển phải có một khung nhận diện rủi ro pháp lý cơ bản trước khi tham gia bất kỳ dự án Web3 nào. Dù là xem xét tuyển dụng, hợp tác gia công, hay tham gia khởi động dự án với tư cách là đối tác, ba bước tự kiểm tra dưới đây là rất quan trọng:
Xem mô hình: Có tồn tại "liên quan đến cờ bạc ### hình thức cá cược (" "liên quan đến đa cấp ) kéo người (" "phi pháp ) phát hành tiền ( hút vốn )" hoặc "kinh doanh bất hợp pháp ( hoán đổi và giao dịch )" hay không, bốn cấu trúc rủi ro hình sự tần suất cao?
Hỏi logic: Dự án có phát hành token không? Token/điểm đến từ đâu? Vốn của người dùng vào nền tảng như thế nào? Vốn ra khỏi nền tảng như thế nào? Ai sẽ thanh toán token, có con đường quy đổi thành tiền pháp định không?
Ghi chép: Trong thỏa thuận kỹ thuật và tài liệu yêu cầu, rõ ràng tuyên bố rằng mình chỉ cung cấp dịch vụ phát triển, không chịu trách nhiệm về hoạt động của nền tảng. Đồng thời ghi lại các cuộc thảo luận với bên dự án về "Sự tuân thủ cách chơi" và "Đường đi của tài chính", làm bằng chứng tự đảm bảo cho giai đoạn sau.
Kết luận: Trở thành một nhà phát triển hiểu biết cả về công nghệ và pháp luật
Dù là các nhà phát triển cốt lõi của dự án, kiến trúc sư hệ thống, hay là người đứng đầu công nghệ trong đội ngũ khởi nghiệp, tất cả đều cần có khả năng nhận diện rủi ro pháp lý hình sự cơ bản. Đặc biệt trong giai đoạn khởi đầu của các dự án Web3, cần sớm đánh giá xem dự án có liên quan đến các mô hình rủi ro cao như cờ bạc, truyền bá, huy động vốn trái phép hoặc kinh doanh trái phép hay không, để kịp thời cảnh báo và chủ động tránh né, ngăn chặn việc rơi vào vòng xoáy trách nhiệm hình sự do sự bất cẩn.
Trong hệ sinh thái Web3 phức tạp và thay đổi, chỉ có những nhà phát triển vừa nắm vững khả năng ứng dụng công nghệ, vừa có thể nhận diện các ranh giới pháp lý mới có thể trở thành những Builder thực sự có khả năng phán đoán và sinh tồn.
"Ý thức tuân thủ pháp luật" ngoài kỹ thuật chính là sức mạnh cứng không thể thiếu của các nhà phát triển hiện đại.
Sự phát triển của ngành Web3 không thể thiếu sự tuân thủ, và các nhà phát triển là một phần quan trọng nhất, nhưng cũng là phần dễ bị bỏ qua. Chúng tôi hy vọng trong tương lai có thể cùng với nhiều đồng nghiệp trong lĩnh vực công nghệ, thúc đẩy các dự án được triển khai trên nền tảng an toàn và minh bạch.
Xem bản gốc
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
7 thích
Phần thưởng
7
7
Đăng lại
Chia sẻ
Bình luận
0/400
LiquidationWizard
· 4giờ trước
Sự tuân thủ chi phí này tính vào ăn táo thuốc viên
Xem bản gốcTrả lời0
StrawberryIce
· 08-15 07:00
Ở đây chỉ cần lợi dụng sơ hở thôi.
Xem bản gốcTrả lời0
ContractHunter
· 08-15 06:56
境外 đăng ký Rug Pull hơn thuận tiện phải không?
Xem bản gốcTrả lời0
MindsetExpander
· 08-15 06:55
Hỏi tức là chơi đùa với mọi người để được chơi cho Suckers.
Xem bản gốcTrả lời0
RugResistant
· 08-15 06:42
tuân thủ pháp luật không phải là một meme... phát hiện lỗ hổng nghiêm trọng
Xem bản gốcTrả lời0
StakeOrRegret
· 08-15 06:37
Sự tuân thủ? Đánh vào sự tuân thủ để lấy tiền của người khác.
Xem bản gốcTrả lời0
BitcoinDaddy
· 08-15 06:33
Sự tuân thủSự tuân thủ…Có tiền kiếm gì cũng Sự tuân thủ
Web3 nhà phát triển cần đọc: Bốn mô hình rủi ro pháp lý cao và hướng dẫn nhận diện
Hướng dẫn nhận diện rủi ro pháp lý trong dự án Web3: Ý thức tuân thủ cần thiết cho các nhà phát triển
Trong bối cảnh ngành Web3 đang phát triển nhanh chóng, nhiều doanh nhân và nhà phát triển dễ dàng bỏ qua một cạm bẫy tuân thủ quan trọng: chỉ cần đăng ký dự án ở nước ngoài hoặc triển khai máy chủ ở nước ngoài, có thể đạt được "tuân thủ tự nhiên". Thực tế, cốt lõi của việc dự án có tuân thủ hay không nằm ở mô hình kinh doanh, cấu trúc tài chính và hoạt động thực tế của nó, chứ không phải là cấu trúc ra nước ngoài bề ngoài. Đăng ký ở nước ngoài có thể được coi là một khía cạnh của sự tuân thủ, nhưng không nên trở thành cái cớ để che giấu các hành vi thương mại có rủi ro cao. Đặc biệt là đối với những đội ngũ còn ở trong nước và chủ yếu cung cấp dịch vụ cho người dùng Trung Quốc, càng nên chú ý nghiêm ngặt đến ranh giới pháp lý của dự án và rủi ro tuân thủ hình sự.
Bài viết này sẽ tập trung phân tích: với tư cách là nhà phát triển, làm thế nào để nhanh chóng xác định một dự án Web3 có chạm đến "đường đỏ hình sự" hay không? Chúng tôi sẽ lấy bốn loại mô hình rủi ro vi phạm Web3 thường gặp trong thực tiễn làm ví dụ, giúp các nhà phát triển từ cấu trúc dự án, chức năng hệ thống, lưu thông token và các khía cạnh khác để thiết lập khả năng nhận diện cơ bản. Chỉ cần có thể nhận diện và tránh những loại dự án rủi ro thường gặp này ở giai đoạn đầu, có khả năng tránh được phần lớn rủi ro pháp lý hình sự.
Cần lưu ý rằng, bài viết này chủ yếu nhắm đến những người làm trong lĩnh vực Web3 mong muốn phát triển lâu dài, coi trọng việc xây dựng sự tuân thủ dự án, có nhận thức nhất định về rủi ro pháp lý, đặc biệt là những dự án có nhận thức cơ bản về sự tuân thủ và có khả năng lập kế hoạch kinh doanh nhất định. Còn đối với những dự án giả mạo được thành lập với mục đích rõ ràng như huy động vốn bất hợp pháp, lừa đảo, rửa tiền, không nằm trong phạm vi thảo luận của bài viết này.
Làm thế nào để xác định một dự án Web3 có vi phạm các ranh giới pháp lý?
Phần này, chúng tôi sẽ từ góc độ của nhà phát triển, giúp các kỹ sư xác định các tín hiệu rủi ro cao có thể tồn tại trong dự án từ logic kinh doanh và cấu trúc hệ thống.
Việc nhận diện này không yêu cầu các nhà phát triển phải có hệ thống kiến thức pháp luật hoàn chỉnh. Chỉ cần nắm được một số "mô hình tần suất cao + điểm đánh giá quan trọng" trong khung cơ bản, có thể bước đầu đánh giá một dự án có chạm đến ranh giới pháp lý hay không.
Nhận diện chiều thứ nhất: Tội mở sòng bạc liên quan đến cờ bạc (
Đặc điểm điển hình: Cổng nạp tiền + Cách chơi ngẫu nhiên + Đường rút tiền khả thi
Các yếu tố vòng khép kín chính thường bao gồm nếu dự án Web3 cấu thành tội mở sòng bạc:
Quy trình ba bước "nạp tiền - đặt cược - rút tiền" này rất dễ bị các cơ quan tư pháp coi là "chuỗi khép kín liên quan đến cờ bạc".
Lấy trò chơi Web3 )GameFi( làm ví dụ, khi dự án trò chơi trên chuỗi đáp ứng đồng thời ba điểm nêu trên, ngay cả khi nhà phát triển chỉ phụ trách giao diện trước, tích hợp ví, cơ chế thưởng và các mô-đun khác, họ cũng có thể phải đối mặt với rủi ro pháp lý cao do tham gia sâu vào việc xây dựng vòng kín liên quan đến cờ bạc.
) Nhận diện chiều thứ hai: Tổ chức, lãnh đạo tội phạm hoạt động lừa đảo###
Đặc điểm điển hình: Người dùng nộp phí + Mời gọi hoàn tiền + Chuỗi lợi nhuận nhiều cấp
Rủi ro của loại dự án này nằm ở chỗ liệu cơ chế khuyến khích có cấu thành "cấu trúc hoàn trả theo hình kim tự tháp" hay không. Nếu các nhà phát triển công nghệ chịu trách nhiệm xây dựng các chức năng như hệ thống tính toán hoa hồng, mô-đun quyền hạn cấp bậc, logic phân phối lợi nhuận của các nút, thì nếu họ thiếu khả năng đánh giá tổng thể về cấu trúc thương mại, không đưa ra đánh giá thận trọng về "logic dòng tiền + thiết kế cấu trúc cấp bậc", thì rất dễ dàng vô tình hỗ trợ trong việc hoàn thành việc xây dựng kỹ thuật của một hệ thống đa cấp.
Dưới đây là những đặc điểm cấu trúc thường gặp của mô hình đa cấp:
Trong các chiến lược quảng bá Web3 như "Chương trình Đại sứ", "Khuyến khích nút" và "Cơ chế đối tác cộng đồng", nếu mô hình thưởng được xây dựng xung quanh việc phát triển nhân sự và liên quan trực tiếp đến hành vi đóng phí, cấu trúc cấp bậc, thì cần đặc biệt chú ý xem có nghi ngờ liên quan đến đa cấp hay không.
Các nhà phát triển công nghệ nếu chịu trách nhiệm xây dựng thuật toán hoàn tiền, cơ sở dữ liệu phân cấp, logic thanh toán người dùng, và nằm ở vị trí cốt lõi của dự án, ngay cả khi không tham gia trực tiếp vào hành vi quảng bá, cũng có thể bị coi là đồng phạm vì "cung cấp hỗ trợ kỹ thuật quan trọng".
( Nhận diện chiều thứ ba: Liên quan đến các loại tập trung vốn phi pháp ) Tội phạm hấp thụ tiền gửi công chúng/trộm cắp vốn
Đặc điểm điển hình: Huy động vốn từ công chúng + Cam kết lợi nhuận + Không có tư cách tài chính
Khó khăn trong việc nhận diện các dự án huy động vốn trái phép tương đối thấp, các điểm rủi ro chủ yếu tập trung ở hai khía cạnh:
Một là nguồn vốn rộng rãi và không cụ thể, tức là hướng tới công chúng để huy động vốn; Hai là cam kết lợi nhuận hoặc hoàn trả, thu hút dòng tiền.
Trong các dự án Web3, nếu sử dụng "phát coin" "đầu tư máy đào" "đổi điểm" "lợi nhuận kỳ vọng" làm phương thức huy động vốn cốt lõi, thì sẽ dễ dàng rơi vào phạm vi định tính của việc thu hút vốn công chúng trái phép hoặc lừa đảo huy động vốn.
Các mô hình rủi ro cao phổ biến bao gồm:
Trong thực tiễn tư pháp, việc có cấu thành "tội nhận tiền gửi công chúng trái phép" hay không, thường sẽ được xác định một cách tổng hợp dựa trên "bốn tiêu chuẩn": tức là có tính chất trái phép ### không có tư cách tài chính (, tính công khai ) quảng bá đến đối tượng không xác định (, tính dụ dỗ ) hứa hẹn lợi nhuận cao (, tính xã hội ) nguồn vốn rộng rãi (.
Trong các dự án như vậy, nếu các nhà phát triển tham gia sâu vào thiết kế cấu trúc như logic phát hành token, mô-đun đổi điểm - token, hệ thống sản phẩm tài chính, thì ngay cả khi không tham gia vào hoạt động và quảng bá bên ngoài, họ cũng có thể bị coi là đồng phạm vì hành vi "hỗ trợ công nghệ then chốt".
Đặc biệt trong trường hợp hệ thống hình thành dòng tiền khép kín + kỳ vọng lợi nhuận, cơ quan tư pháp thường sẽ đưa các nhà phát triển vào phạm vi truy quét.
) Nhận diện chiều kích bốn: Liên quan đến các loại tội phạm kinh doanh bất hợp pháp ( Tội phạm kinh doanh bất hợp pháp )
Đặc điểm điển hình: Giao dịch tiền điện tử + Trao đổi ngoại tệ ngoài sàn + Kênh nạp/rút tiền pháp định
Trong các dự án Web3, các tình huống rủi ro điển hình của "tội phạm kinh doanh bất hợp pháp" thường tập trung vào khâu sàn giao dịch tiền ảo bị nghi ngờ trong việc môi giới đổi giữa nhân dân tệ và ngoại tệ, đặc biệt khi tiền ảo được sử dụng làm trung gian trong việc giao dịch đối kháng, điều này có thể dẫn đến việc xác định pháp lý về hoạt động kinh doanh bất hợp pháp liên quan đến chuyển đổi tiền tệ qua biên giới.
Dưới đây là các mẫu hành vi rủi ro cao thường gặp:
Trong thực tiễn tư pháp, ngay cả khi nền tảng không trực tiếp nắm giữ tiền của khách hàng, chỉ cần xây dựng hệ thống khớp lệnh, logic khớp đổi hoặc giao diện khớp giao dịch, phía kỹ thuật cũng có thể bị xác định là đồng phạm vì "tổ chức thực hiện hành vi kinh doanh trái phép".
Đặc biệt trong ba tình huống điển hình sau, các nhà phát triển nên hết sức cảnh giác:
Dù các nhà phát triển có tham gia trực tiếp vào việc thanh toán hay không, chỉ cần hệ thống có khả năng "giao dịch + đổi tiền + chuyển đổi đa tiền tệ", thì dễ dàng rơi vào phạm vi bị xử lý theo tội kinh doanh trái phép.
Làm thế nào để nhận diện chính xác các dự án Web3 nguy hiểm, tránh rủi ro pháp lý hình sự?
Nhiều nhà phát triển thường đưa ra lý do biện hộ sau khi xảy ra sự việc là: "Tôi chỉ phát triển tính năng theo yêu cầu, tôi không hiểu cụ thể cách chơi."
Nhưng trong thực tiễn tư pháp, thường khó có thể xác lập tuyên bố này. Nguyên nhân là, việc có cấu thành trách nhiệm hình sự hay không không chỉ phụ thuộc vào việc có tham gia trực tiếp vào hành vi vi phạm hay không, mà còn phụ thuộc vào việc người thực hiện hành vi có "biết rõ" rằng hệ thống mà họ phát triển đang cung cấp sự hỗ trợ thực chất cho hành vi vi phạm hay không.
Theo lý thuyết đồng phạm trong luật hình sự của nước ta, chỉ cần người thực hiện hành vi biết rõ người khác thực hiện tội phạm, vẫn cung cấp kỹ thuật, hỗ trợ, điều kiện thuận lợi, thì có thể bị xác định là đồng phạm, đồng phạm, và phải chịu trách nhiệm hình sự theo luật.
Đối với các kỹ thuật viên, cơ quan tư pháp thường sẽ đánh giá từ một số góc độ sau đây để xác định liệu họ có "nên biết" về rủi ro vi phạm pháp luật của dự án hay không:
Trong các dự án Web3, các nhà phát triển công nghệ thường không chỉ là những nhân vật hỗ trợ bên lề, mà là những yếu tố then chốt thúc đẩy dự án triển khai và vận hành.
Càng là những nhân viên kỹ thuật đảm nhiệm các vai trò quan trọng như CTO, kiến trúc sư hệ thống, nhà phát triển cốt lõi, càng khó để tuyên bố "tôi không biết" hoặc "tôi chỉ là bên ngoài" - những nhân viên kỹ thuật chủ chốt này thường bị cơ quan tư pháp coi là những người có khả năng kiểm soát thực chất đối với việc vận hành dự án.
Vậy, với tư cách là nhà phát triển, làm thế nào để nhận diện tín hiệu rủi ro, xác định ranh giới trách nhiệm ngay từ giai đoạn đầu của dự án, tránh "bị đổ lỗi một cách thụ động"? Dưới đây là một số điểm mà nhân viên kỹ thuật cần tự kiểm tra trước khi gia nhập hoặc tiếp nhận hợp tác.
Các nhà phát triển phải có một khung nhận diện rủi ro pháp lý cơ bản trước khi tham gia bất kỳ dự án Web3 nào. Dù là xem xét tuyển dụng, hợp tác gia công, hay tham gia khởi động dự án với tư cách là đối tác, ba bước tự kiểm tra dưới đây là rất quan trọng:
Kết luận: Trở thành một nhà phát triển hiểu biết cả về công nghệ và pháp luật
Dù là các nhà phát triển cốt lõi của dự án, kiến trúc sư hệ thống, hay là người đứng đầu công nghệ trong đội ngũ khởi nghiệp, tất cả đều cần có khả năng nhận diện rủi ro pháp lý hình sự cơ bản. Đặc biệt trong giai đoạn khởi đầu của các dự án Web3, cần sớm đánh giá xem dự án có liên quan đến các mô hình rủi ro cao như cờ bạc, truyền bá, huy động vốn trái phép hoặc kinh doanh trái phép hay không, để kịp thời cảnh báo và chủ động tránh né, ngăn chặn việc rơi vào vòng xoáy trách nhiệm hình sự do sự bất cẩn.
Trong hệ sinh thái Web3 phức tạp và thay đổi, chỉ có những nhà phát triển vừa nắm vững khả năng ứng dụng công nghệ, vừa có thể nhận diện các ranh giới pháp lý mới có thể trở thành những Builder thực sự có khả năng phán đoán và sinh tồn.
"Ý thức tuân thủ pháp luật" ngoài kỹ thuật chính là sức mạnh cứng không thể thiếu của các nhà phát triển hiện đại.
Sự phát triển của ngành Web3 không thể thiếu sự tuân thủ, và các nhà phát triển là một phần quan trọng nhất, nhưng cũng là phần dễ bị bỏ qua. Chúng tôi hy vọng trong tương lai có thể cùng với nhiều đồng nghiệp trong lĩnh vực công nghệ, thúc đẩy các dự án được triển khai trên nền tảng an toàn và minh bạch.